صادرات گاز ایران به کشور ترکیه ابتدای سال 2002 (بهمن سال 1380) با حضور وزیر وقت انرژی ترکیه و بیژن نامدار زنگنه بهعنوان وزیر وقت نفت ایران در مرز بازرگان آغاز شد، و تاکنون 14 سال از زمان 25ساله قرارداد دوطرفه را پشت سر گذاشته است.
بهمن ماه سال گذشته شرکت بوتاش ترکیه با طرح بالا بودنقیمت گاز صادراتی و عدم تعهد ایران به حجم قرارداد، شکایتی را به دادگاه بین المللی لاهه ارائه کرد. در پی این شکایت، در تاریخ دهم اسفند 92 جلسه دادگاه تشکیل شد و قرار شد تا سه ماه بعد (میانه خرداد) رأی نهایی دادگاه لاهه پیرامون این شکایت گازی اعلام شود.
حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران میانه اسفند سال 92 در خصوص درخواست ترکها برای کاهش قیمت گاز صادراتی به این کشور اذعان داشت که ترکیه خواستار کاهش قیمت گاز وارداتی از ایران بوده و معتقد است بهای گاز جهانی کاهش یافته و ایران نیز باید قیمت گاز را کاهش دهد، این درحالی است که ایران بهای گاز صادراتی به ترکیه را در قالب قرارداد موجود کاهش نمیدهد.
موضوع این شکایت در مذاکرات بعدی دو کشور مطرح شد اما دو طرف نتوانستند به توافق نظری در این خصوص دست یابند، تا اینکه اردیبهشت ماه سال جاری، «حمیدرضا عراقی» مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران از کاهش 13تا16 درصدی قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه خبر داد و گفت: کارشناسان دو طرف بر روی این مسئله مذاکره کردند اما به نتیجه نرسیدند و باید منتظر بمانیم حکم آن تا حدود سه ماه آینده اعلام شود.
این سه ماه تمدید شد و در روزهای اخیر، حکم دادگاه در خصوص قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه صادر شد. «بیژن زنگنه» وزیر نفت شب گذشته در برنامه تیتر امشب شبکه خبر سیما در این خصوص با بیان اینکه ترکیه بهدنبال کاهش 50درصدی قیمت گاز وارداتی از ایران بود، گفت: حتی در سفر رئیس جمهوری ایران به این کشور رئیس جمهوری ترکیه پیشنهاد کاهش 50 درصدی قیمت گاز وارداتی را اعلام کرد که این پیشنهاد با مخالفت ایران روبهرو شد.
وزیر نفت با اشاره به تبرئه شدن ایران در اولین داوری بین المللی با محوریت عدم اجرای تعهدات در اجرای قرارداد صادرات گاز به ترکیه، تصریح کرد: اما در دومین داوری، رأی نهایی بهسود ترکیه اعلام شده است.
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه بر اساس رأی نهایی داوری باید قیمت گاز صادراتی ایران معادل 13 درصد کاهش یابد، بیان کرد: مذاکره با طرف ترک برای چگونگی کاهش 13درصدی قیمت گاز صادراتی ایران در حال انجام است تا تفاهمی در خصوص تحویل گاز و زمانبندی انجام شود.
بهگفته رستم قاسمی وزیر نفت در دولت گذشته قیمت هر مترمکعب گاز صادراتی ایرانبه ترکیه 50 سنت است که بر این اساس 13 درصد آن معادل 6.5 سنت به ترکیه تخفیف داده میشود. با توجه به صادرات روزانه 30 میلیون مترمکعبی گاز ایران به ترکیه ایران روزانه مجبور به تخفیف 1میلیون و 950هزار دلاری به ترکیه شده است.