دور جدید همکاری خودروسازان ایرانی با شرکای خارجی در حالی آغاز شده که بازهم 2خودروساز فرانسوی (رنو و پژو- سیتروئن) شرکای اصلی و پیشقراول تولید مشترک خودرو در ایران هستند. این در حالی است که برخی برندهای کره‌ای مانند کیا و هیوندای که بیشترین سهم بازار خودروهای وارداتی کشورمان را در اختیار داشته‌اند یا خودروسازان ژاپنی مانند تویوتا تمایل چندانی به همکاری برای تولید خودرو در ایران ندارند.
این شرایط موجب شده تا وزارت صنعت طرحی را برای بررسی و تصویب نهایی به هیأت وزیران پیشنهاد دهد که درصورت اجرای آن،واردات خودروهای خارجی منوط به سرمایه‌گذاری برای تولید مشترک، مونتاژ یا تولید مستقل این خودروها در ایران متناسب با تعداد واردات خودروهای خارجی خواهد بود.
در انتظار تصویب و ابلاغ دولت
مدیرکل صنایع خودرو و نیرومحرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت از ارائه طرح پیشنهادی این وزارتخانه به هیأت دولت خبر داد که بر مبنای آن واردات خودروهای خارجی منوط به سرمایه‌گذاری تولید داخل این خودروها می‌شود و اعلام کرد: دراین طرح که برای بررسی به دولت ارائه شده، تنها خودروسازان خارجی‌ای که در ایران سرمایه‌گذاری و نقشه راه تولید خودرو ارائه کنند، اجازه صدور خودرو به ایران را خواهند داشت.
این رویه در اغلب کشورهای پیشرفته دنیا از جمله آمریکا نیز متداول است و شرکت‌های خارجی برای فروش محصولات صنعتی خود در بازار این کشورها، ملزم به سرمایه‌گذاری برای تولید مشترک کالاهای مذکور در این کشورها هستند.امیر‌حسین قناتی افزود: واقعیت آن است که اکنون خودروسازان کره‌ای و ژاپنی به‌رغم در اختیار داشتن سهم بالایی از بازار خودروهای وارداتی کشورمان، علاقه‌مندی چندانی به همکاری با شرکای ایرانی نشان نداده‌اند و شاید یکی از دلایل این عدم‌تمایل نیز همین سهم بالای خودروسازان مذکور از بازار خودرو ایران باشد.
در این شرایط، اینگونه خودروسازان دلیلی نمی‌بینند که با انتقال سرمایه و فناوری روز خود برای تولید خودروهای مشترک، ریسک سرمایه‌گذاری در بازار خودرو کشورمان را بپذیرند. به گفته وی قرار است این طرح در دولت بررسی و تمام مسائل آن دیده شود. درصورت تأیید، تصویب و ابلاغ در هیأت وزیران، این طرح توسط وزارت صنعت اجرایی خواهد شد.
صدرنشینی کره‌ای‌ها در بازار ایران
بررسی آمار واردات خودروهای خارجی در سال گذشته بنابر اعلام شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نشان میدهد که به‌رغم کاهش 50درصدی میزان واردات خودرو در سال94 نسبت به سال93، بازهم سهم خودروهای وارداتی از بازار کشورمان حدود 1/ 2درصد بوده است که از این میزان 2برند خودروساز کره‌ای هیوندای و کیا به‌ترتیب 36و 20درصد(در مجموع 56درصد) و تویوتای ژاپن 16درصد سهم بازار خودروهای وارداتی به کشورمان را در اختیار داشته‌اند.
بررسی آمار واردات خودروهای خارجی طی 6ماه نخست سال 95 نیز نشان میدهد که بازهم هیوندای، کیا و تویوتا صدرنشین صادرات خودرو به کشورمان بوده‌اند. طی این مدت 32هزار و 428دستگاه خودرو به ارزش 850میلیون دلار و در 56مدل وارد ایران شده است. این آمار نشان میدهد که امسال نیز همچنان هیوندای، کیا و تویوتا در صدر جدول واردات خودرو به کشور بوده و برندهای رنو و لکسوس در رده‌های بعدی قرار دارند.
هدف، صیانت از بازار خودرو کشور
مدیرکل صنایع خودرو و نیرومحرکه وزارت صنعت، رویکرد اصلی این طرح را صیانت از بازار خودرو ایران تلقی و اعلام کرد: ماهیت این طرح آن است که قصد نداریم تا بازار خودرو کشورمان را به راحتی به‌خودروسازان خارجی مانند برخی شرکت‌های کره‌ای واگذار کنیم. با تصویب و ابلاغ این طرح ورود خودروهای خارجی به بازار کشورمان منوط به سرمایه‌گذاری برای تولید مشترک این خودروها در ایران خواهد شد؛
حال این سرمایه‌گذاری از طریق راه‌اندازی خطوط مونتاژ مانند نحوه همکاری سایپا و کیا‌موتورز در تولید و عرضه خودروی سراتو باشد یا خطوط مشترک یا مستقلی برای تولید خودروهای خود درایران راه‌اندازی کنند. در این طرح مشخص شده تا به ازای واردات تعداد مشخصی از خودروهای خارجی، شرکت‌های خودروساز ملزم به تولید چه تعداد خودرو خواهند بود.