اما بررسی گذرا نشان میدهد صنعت خودرو با دانشگاه بیگانه نبوده و حتی در برخی موارد که تعداد آن کم نیست، پیشگام در برقراری این ارتباط بوده است. بر همین مبنا و باور همکاری میان خودروسازی و دانشگاه، مصداق این ارتباط را باید حضور تعداد زیادی از مدیران صنعت خودرو در همکاری با دانشگاه دانست بهطوریکه درحالحاضر چند پروژه را به صورت پایاننامه تحصیلی اینترشیپ پیش برده و در چند نمایشگاه بینالمللی صنعت خودرو، دستاوردهای حوزه ارتباط با دانشگاه را به منصه ظهور گذاشتهاند.
آخرین دستاوردهای ارتباط صنعت خودرو با دانشگاهها در حوزه نرمافزار و مدیریت نشان میدهد قابلیتهای خوبی در حوزه دانشگاه وجود دارد و صنعت خودرو توانسته بهخوبی از آنها استفاده کند. برای مثال، گروه صنعتی ایرانخودرو توانسته در زمینه کسب دانش همکاریهایی را با دانشگاههایی همچون دانشگاه خواجهنصیرالدین طوسی، تهران، امیرکبیر، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه علموصنعت پیش ببرد. گروه صنعتی ایرانخودرو سرمایهگذاریهایی را برای همکاری با دانشگاه در زمینه طراحی پلتفرم انجام داده است. ایجاد شرکتهای دانشبنیان به صورت همکاریهای مشترک جزء سیاستهای تدوینشده ایرانخودرو است و با برخی از دانشگاهها بر سر توسعه محصول جدید و طراحی پلتفرم فعالیتهای مشترکی در حال انجام است.
درحالحاضر ارتباط صنعت خودرو بهویژه ایرانخودرو با دانشگاهها در حال گسترش است هرچند در ایدهآلترین وضعیت قرار ندارد، اما تلاشها برای رسیدن به نقطه مطلوب ادامه دارد.
ضرورت تعریف قطب سوم ارتباط
ارتباط صنعت و دانشگاه ارتباطی دوسویه نیست، برقراری ارتباط صنعت و دانشگاه یک رابطه سهسویه و لازم است دولت بهعنوان مجری برقراری این ارتباط، وارد این موضوع شود. بنابراین نمیتوان انتظار داشت دانشگاه یا خودروساز به صورت یکجانبه اقدام به سرمایهگذاری کند، این ارتباط یک ارتباط سه جانبه است و بیشک ارتباط دوجانبه در کوتاهمدت دستاورد خوبی به همراه نخواهد داشت.
شاید الگوی ارتباط صنعت و دانشگاه شرکتهای خودروساز اروپایی باشند که تحقیقات و پروژههای خود را با همکاری دانشگاهها انجام میدهند، الگوپذیری از این کشورها امکانپذیر است اما در بلندمدت محقق میشود بنابراین برای اجرای این روند در کوتاهمدت و بهنتیجهرسیدن، نیازمند قطب سوم و قانونگذار مشخص است.
بهترین اقدام در فضای فعلی این است در چارچوب قراردادهای جدیدی که شرکتهای خودروساز با خارجیها منعقد میکنند، دانشگاه حضور داشته و از تجربه آنها با هدف توسعه دانش فنی خود استفاده و بخشی از انتقال دانش فنی که در حال انجام است، را بومی کند.
تأثیر مثبت توسعه ارتباطات بر قطعهسازان
به طور قطع، بهترین و مفیدترین اثر ارتباط صنعت و دانشگاه بر قطعهسازان نمود خواهد داشت. قطعهسازان باید با استفاده از پروژههای تحقیقاتی خود، نسبت به کاهش هزینههای تولید، افزایش بهرهوری، بهینهسازی مواد، طراحی محصول و تغییرات مهندسی خود اقدام کنند.
در این شرایط صنعت میتواند از ارتباط ایجادشده با دانشگاهها بهترین استفاده را برده و از سوی دیگر خودروساز نیز بهعنوان ذینفع میتواند ورود کرده و حمایتهایی انجام دهد، اما ساخت و ایجاد چنین طرحهای توجیهی که منجر به بهبود کیفیت و کاهش قیمت تمامشده تولیدات شود و جریان را برای قطعهسازان اقتصادی کند، جریانی است که نیازمند توسعه بیشتر خواهد بود.
یکی از حوزههایی که تاکنون روی آن کار شده اما جای کار بیشتری برای آن وجود دارد، توسعه ارتباط مجموعه قطعهسازان با صنعت خودرو است. ممکن است در کشور حدود پنج خودروساز بزرگ و دستاندرکار خودروسازی باشد که بتوانند با چندین دانشگاه و مراکز عالی ارتباط داشته باشند اما در قطعهسازی حدود هزار قطعهساز کوچک و بزرگ وجود دارد که میتوانند به صورت فردی یا کنسرسیومهای مشترک روی کیفیت قطعات و دوام مجموعهها سرمایهگذاریهای مشترکی به صورت پروژههای دانشگاهی داشته باشند.
ارتباط صنعت خودرو و دانشگاه فقط متمرکز بر خودروساز نیست، بیشترین حوزههای تمرکز فعالیتهای انجامشده، دانشگاههایی بودهاند که با خودروسازان طرف حساب بوده و تمایل بیشتری برای همکاری با خودروسازان داشتهاند. بنابراین اگر دانشگاهها، دانشجوها را بیشتر به بازاریابی پژوهشی و اجرای پروژههای مشترک با قطعهسازان سوق دهند، صرفه اقتصادی بالاتری برای صنعت و دستاوردهای بهتری برای دانشگاه به همراه خواهد داشت.
فعالیت کانون نمایندگان آموزشی زنجیره تأمین در ساپکو
درحال حاضر شرکت «ساپکو» بهعنوان متولی زنجیره تأمین گروه صنعتی ایران خودرو، با ٦٠٠ سازنده فعال همکاری میکند. این سازندگان با معیارهای مختلفی ارزیابی میشوند و توانمندیهای فراوانی دارند.
ارتقای کیفیت از رویکردهای کلان ساپکو در دو سال گذشته بوده و گسترش ارتباط قطعهسازان با دانشگاهها را گریزناپذیر کرده است. واحد آموزش سازندگان ساپکو نیز در حال برنامهریزی آموزشی برای ارتقای کیفی قطعات است. دعوت از شرکتهای خارجی طراح، تأمینکنندگان مواد و قطعات خودرو با هدف برگزاری سمینارها و دورههای آموزشهای تخصصی برای قطعهسازان داخلی، از اقدامات انجامشده در شرکت ساپکو است. برگزاری نشستهای مشترک بین قطعهسازان داخلی و قطعهسازان معتبر خارجی، حمایت از ایجاد قراردادهای «جوینت ونچر» بین قطعهسازان داخلی و خارجی و حمایت از ادامه تحصیل و اعطای بورسیه به کارکنان مشتاق به ادامه تحصیل در دانشگاههای معتبر با هدف حفظ ارتباط با دانشگاهها و به روزآمدی دانش همکاران، از دیگر اقدامات ساپکو با هدف توسعه ارتباط صنعت خودرو با دانشگاه بوده است.
اهداف راهاندازی دانشگاه جامع علمی - کاربردی ساپکو
آموزشها در ساپکو با محور کیفیت، ساخت، خودکفایی و طراحی مهندسی انجام خواهد شد. از ابتدای سال جاری آموزشهایی در مباحثی مانند مدیریت مسائل غیرفنی و غیرتخصصی انجام میشود. ضمن آنکه آموزشهایی برای سازندگان دورههای مهارت، مونتاژ، رنگ و موتور نیز ارائه میشود. حمایت از مراکز آموزشی و مؤسسات از مسئولیت اجتماعی ایرانخودرو است. ساپکو با ارائه قطعات داغی خودرو، موتور و سایر قطعات، حمایت خود را از این مراکز آموزشی انجام میدهد ضمن آنکه این شرکت همواره میزبان کارآموزان زیادی از دانشگاههای متفاوت است و همواره نظارت دقیقی بر کارآموزان فعال در این شرکت انجام میدهد.
تعریف پروژههای دانشگاهی و حمایت از پایاننامههای دانشجویی ارشد و دکترا، از دیگر اقدامات این شرکت است. در این شرایط کارکنان ساپکو بهعنوان سرپرست پروژه تعریف میشوند و در دوران پروژه نیز در کنار دانشجویان بوده و در تولید مواد و تست، از آنها حمایت میکنند.
مسئولیتهای اجتماعی و پرورش متخصصانی از جامعه در راستای جذب به صنعت خودرو و زنجیره تأمین از اهداف ایجاد دانشگاه علمی - کاربردی ساپکو است. براین اساس، ساپکو از کسانی که به تحصیل خود در این رشته ادامه میدهند، حمایت خواهد کرد.
تعریف پروژههای بزرگتر با دانشگاهها از دیگر اقدامات ساپکو در راستای توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه است که از جمله میتوان به انعقاد تفاهمنامه همکاری و تعریف پروژههایی با دانشگاه تهران، امیرکبیر و صنعتی شریف اشاره کرد.
کمیتههای تخصصی در ساپکو و زنجیره تأمین
نیمی از هزینه هر پروژه اینترشیپی که با دانشگاهها انجام شود، بهوسیله ساپکو پرداخت میشود. این شرکت در نظر دارد کمیتههای تخصصی در ساپکو و زنجیره تأمین راهاندازی کند تا قطعهسازانی که توانمندی خاصی دارند در کنار یکدیگر قرار گیرند که ساپکو نیز دراینمیان در جهت ارتقای دانش و علم این دسته از قطعهسازان، نقش تیمهای حل مسئله را ایفا میکند. از استادانی که در این روش استفاده میشود، در چند سطح قرار دارند و آموزشها را به قطعهسازان ارائه میدهند. این شرکت در نظر دارد با هدف مدیریت دانش از قطعهسازانی که دانشی مهجورمانده دارند استفاده کند. این روند تقویت مدرسین مستقر در قطعهسازان نام دارد.
هراقدامی که از سوی ساپکو چه در قالب آموزشهای تخصصی و چه بحث تعریف پروژه انجام میشود، بدون نتیجه باقی نمیماند. بنابراین باید اثربخشی پروژهها رصد شده و در برنامهها قرار گیرد. در بحث پروژههایی که انجام میشود نیز پروژههای اینترشیپ براساس نیاز انجام شده که در جلسات بررسی نماینده تخصصی ساپکو، نماینده ایرانخودرو، نماینده دانشگاه و نماینده قطعهسازان وجود دارند و پس از جمعآوری امضاها پروژههای تعریفی آغاز میشود.
فعالیت موسسهای بهعنوان مؤسسه آموزشی و پژوهشی صنعت خودروسازی زیرمجموعه دانشگاه جامع علمی- کاربردی ساپکو با هدف توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه از سوی صنعت خودرو را نیز میتوان از دیگر فعالیتهای ساپکو در این بخش دانست. این اقدامات از مصادیق بارز ارتباط مجموعه خودروساز با دانشگاهها و مراکز علمی است. گروه صنعتی ایرانخودرو درصدد است با افزایش و تعمیق ارتباط با دانشگاه، از توان و دانش موجود در مراکز علمی بهره برده و از آن برای دستیابی به اهداف کیفی خود گام بردارد.