محمدرضا مودودی قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه در 9 ماهه ابتدای امسال صادرات غیرنفتی 9 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، گفت: اما نسبت به برنامه دولت برای افزایش 20 تا 25 درصدی صادرات غیرنفتی در 12 ماهه امسال عقب‌تر هستیم.
رئیس سازمان توسعه تجارت در ادامه به دلایل عدم تحقق افزایش صادرات غیرنفتی پرداخت و گفت: این مسئله در سه سطح بین‌المللی، داخلی و بنگاه‌های تولیدی قابل بررسی است.
وی با بیان اینکه در سطح بین‌الملل یکی از عوامل مؤثر بر عدم افزایش 10 میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی، بدرفتاری نظام بانکی بین‌المللی نسبت به برقراری روابط بانکی با ایران است، گفت: پس از برجام برای تحقق این امر، روی ارتباطات بانکی با کشورهای خارجی حساب شده بود که عدم تحقق ارتباطات بانکی با کشورهای اروپایی و ... کار ما را در رسیدن افزایش صادرات غیرنفتی سخت کرده است.
مودودی با اشاره به بحران اقتصاد جهانی که از سال 2009 شروع شد، گفت: این بحران بر واردات بسیاری از کشورها از جمله کشورهای هدف صادراتی تأثیر گذاشت و در اکثر کشورها به طور متوسط مقدار واردات خود را به دلیل بحران‌های مالی بین 15 تا 20 درصد کاهش داد.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه به لحاظ وزنی بیش از 30 درصد رشد صادرات محصولات غیرنفتی را در 9 ماهه ابتدای امسال نسبت به سال گذشته تجربه کرده‌ایم، گفت: اما با افت قیمت نفت به خصوص در ماه‌های ابتدایی امسال رشد صادرات غیرنفتی به لحاظ ارزشی فقط 9 درصد بوده است.
وی با اشاره به دو کشور عراق و افغانستان به عنوان بازارهای صادراتی مهم ایران گفت: جنگ داخلی در این دو کشور باعث کاهش پروژه‌های عمرانی شده و در نتیجه واردات خدمات فنی و مهندسی خود را به این کشورها کاهش داده‌اند.
مودودی به سطح دوم یعنی فضای کسب و کار داخلی اشاره کرد و گفت: عزم و اراده ملی و جدی در جهت توسعه صادرات غیرنفتی در کشور شکل نگرفته است.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه برخی قوانین، بخشنامه‌ها و مقررات مانع صادرات است، گفت: از آنجا که صادرات فرآیندی بین رشته‌ای و بین دستگاهی است، بنابراین تا وقتی این دستگاه‌ها قوانین مزاحم را حذف نکنند، جهش صادراتی که مدنظر مقامات کشور است، حاصل نمی‌شود.
وی با اشاره به عدم وجود نظام تشویقی پایدار برای صادرات که از جمله عوامل داخلی محقق نشدن افزایش 10 میلیارد دلاری صادراتی غیرنفتی است، افزود: بسته حمایت از صادرات سال 95 تاکنون محقق نشده است.
مودودی گفت: علیرغم اینکه در شورای عالی صادرات و در ستاد اقتصاد مقاومتی مطرح شد که باید خطوط اعتباری برای صادرات به کشورهای هدف تعیین شود، اما هنوز این موضوع هم محقق نشده است.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه سطح سوم عدم تحقق افزایش 10 میلیارد دلاری صادرات در سال جاری به خود بنگاه‌های تولیدی برمی‌گردد، گفت: هنوز بنگاه‌های صادراتی قدرتمند در کشور شکل نگرفته و بنگاه‌ها اغلب با رقابت منفی و مخرب با یکدیگر به امر صادرات آسیب می‌زنند.
مودودی تصریح کرد: بهره‌وری در بخش تولید کشور پایین و تکنولوژی ما قدیمی و به روز نشده است.
وی با بیان اینکه متاسفانه تسهیلات به موقع با قیمت مناسب در اختیار تولید‌کنندگان قرار نمی‌گیرد، گفت: دانش فنی ما به دلیل بحث تحریم‌های طولانی مدت افت کرده است.
رئیس سازمان توسعه تجارت افزود: بهره‌وری در بخش تولید کشور پایین، تکنولوژی قدیمی و به روز نشده است.
مودودی با بیان اینکه تسهیلات به موقوع و با قیمت مناسب در اختیار تولید‌کنندگان قرار نمی‌گیرد، گفت: دانش فنی ما به دلیل تحریم‌های طولانی مدت افت کرده است.
وی افزود: مقیاس‌های تولیدی ما بر اساس تناژ پایین و با نگاه خودکفایی است و با مقیاس‌های کوچک هزینه‌های سربار افزایش می‌یابد.
مودودی تصریح کرد: عدم حضور مستمر در بازارهای هدف و نگاه حجره‌ای و منتظر مشتری ماندن برای عرضه کالا هم از عوامل تاثیر‌گذار بر عدم رونق صادرات است.
وی با بیان اینکه کمتر از 30 درصد صادرکنندگان دارای نمایندگی فعال یا دفتر فروش در کشورهای هدف صادراتی هستند، گفت: متاسفانه نیمی از صادرکنندگان نمونه و ممتاز ما فاقد استانداردهای کیفی بین‌المللی هستند و کمتر از 20 درصد اقدام به ثبت برند خود کرده‌اند.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت تصریح کرد: این مسائل نشان میدهد که ما هنوز بازاریابی مدرن جدی نگرفته‌ایم.
مودودی بیان داشت: برای افزایش صادرات غیرنفتی باید آمایش دقیقی از محصولات و صنایع رقابت‌پذیری کشور داشته باشیم و روی توسعه ظرفیت و بازارها به شدت کار کنیم و در یک برنامه 5 ساله صادرات غیرنفتی را افزایش دهیم.
وی افزود: ارزش صادرات محصولات غیرنفتی در سال گذشته 42.5 میلیارد دلار بود، در حالی که ارزش صادرات غیرنفتی در 9 ماهه ابتدای امسال 31.2 میلیارد دلار بوده است.
مودودی تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود ارزش صادرات غیر نفتی تا پایان سال جاری به 45 میلیارد دلار برسد، در حالی که با برنامه دولت برای افزایش 10 میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی در سال جاری این رقم باید به 52.5 میلیارد دلار برسد.