سید صالح هندی با بیان اینکه بهطور کلی در دنیا به دو طریق ضریب موفقیت اکتشاف مشخص میشود، توضیح داد: روش اول این است که نسبت مجموع چاههای موفق اکتشافی به مجموع چاههای حفاری شده در نظر گرفته میشود که البته این روش خیلی دقیق نیست، چرا که ممکن است یک چاه اکتشافی موفق داشته باشیم اما در مجموع نفت یا گازی که در این چاه کشف میشود اقتصادی نباشد.
وی افزود : بر اساس این روش بهطور متوسط در دنیا علیرغم همه پیشرفتهایی که در زمینه تکنولوژی رخ داده است، تقریبا از هر سه چاه اکتشافی که حفر میشود، دو چاه ناموفق و بر این اساس ضریب موفقیت ۳۰ درصد است، در حالی که نسبت ایران در این زمینه از دنیا بیشتر و حدود ۶۰ درصد است. البته اکتشاف یک فرآیند زمانگیر بوده و نمیتوان آمار اکتشاف را در بازه زمانی کوتاهمدت ارائه کرد. برای مثال نمیتوان گفت در سه ماه گذشته ضریب اکتشاف چقدر بوده است، چون ممکن است حفاری اکتشافی که امسال انجام شده ناشی از مطالعات هفت سال گذشته باشد. به همین خاطر مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران سعی میکند ضرایب موفقیت و عملکرد را به صورت پنج ساله و در قالب یک برنامه پنج ساله اعلام کند.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت درمورد روش دوم نیز توضیح داد: روش دوم که مطابقت بیشتری با اهداف کشور دارد به این شرح است که گفته میشود در هر سال هر مقداری که نفت و گاز تولید میشود باید اکتشاف بتواند همان میزان یا درصد معینی از نفت و گاز قابل استحصال را به ذخایر کشور اضافه کند. منظور از نفت و گاز قابل استحصال مقدار حجم نفت و گاز موجود در مخزن نیست، بلکه نفت و گاز قابل تولید و بهرهبرداری است.
هندی ادامه داد: شاخص مذکور شاخصی است که سازمانهای داخلی برای اکتشاف تعریف میکنند. با این شاخص، در برنامه پنج ساله پنجم عملکرد اکتشاف در رابطه با هیدروکربورهای مایع یعنی نفت و میعانات گازی ۸۰ درصد بوده است. به عبارتی به ازای هر ۱۰۰ بشکه نفت تولید شده مدیریت اکتشاف توانسته با اکتشافات جدید ۸۰ بشکه نفت قابل استحصال را جایگزین کند که آمار خوبی محسوب میشود.
وی در ادامه با اشاره به اکتشاف ذخایر گازی نیز اظهار کرد: در پنج ساله برنامه پنجم مجموع گازی که در کشور اکتشاف شده ۱۹۰ درصد گازی است که تولید شده است. به عبارتی دیگر به ازای هر ۱۰۰ مترمکعب گاز تولید شده، ۱۹۰ مترمکعب گاز اکتشاف شده و جایگزین کردهایم که این حاکی از آن است که ایران باید در آینده به فکر سیاستهای گازی باشد.