اتهام دامپینگ ایران در بازارهای اروپایی را می‌توان یکی از این قبیل بهانه‌جویی‌ها به شمار آورد که موجب واکنش مقامات ایرانی شده است. رئیس هیات عامل ایمیدرو در این رابطه روز گذشته ضمن اشاره به توانمندی‌های فعلی و دورنمای روشنصنعت فولاد در آینده و با رد این اتهام، می‌گوید برخی به دلیل اینکه نگران از دست دادن بازار خود هستند، چنین اتهامی به ایران زده‌اند.
دامپینگ واژه‌ای است که بارها در روابط تجاری بین کشورها مورد اشاره قرار گرفته و در دوره‌های رکود یا شرایط سخت اقتصادی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. ساده‌ترین تعریف دامپینگ را می‌توان صادرات یک کالا با قیمتی کمتر از هزینه‌های تمام شده دانست یا به عبارتی دیگر فروش کالا در خارج به قیمتی کمتر از قیمت داخلی آن هم در وضعیتی که بازارهای هدف با دشواری‌های عمیقی رو‌به‌رو شده که توان ادامه فعالیت تولیدی و صنعتی را از دست بدهد. از سوی دیگر دامپینگ از کلمه Dump به معنای ارزان فروختن، قیمت شکستن و بازار شکستن گرفته شده و در اصطلاح، عبارت است از «فروش یک کالا در یک بازار خارجی با قیمتی کمتر از هزینه نهایی تولید آن کالا در کشور فروشنده، به منظور کسب مزیت در رقابت با دیگر عرضه‌کنندگان همان کالا» در مبادلات بین‌المللی به فروش کالا با قیمتی پایین‌تر از قیمت بازار داخلی نیز معمولا دامپینگ یا رقابت مکارانه یا تبعیض قیمت در بازرگانی خارج هم می‌گویند.»این در حالی است که مزیت‌های نسبی یکی از واقعیت‌های توجیه‌پذیری اقتصادی است که غالب کشورها با تکیه بر آن، غالب موفقیت‌های اقتصادی خود را مرهون همین ویژگی هستند. حال در شرایطی که وجود ذخایر عظیم گاز و سنگ‌آهن در کنار نزدیکی به آب‌های آزاد شرایط ایده‌آلی را برای تولید فولاد در کشور ما ایجاد کرده و البته بازارهای صادراتی نیز یکی از اهداف تولید داخلی است، شاهد مانع‌تراشی‌هایی از جانب برخی کشورها هستیم که عرضه‌های فولاد کشور را به دامپینگ تشبیه کرده‌اند.
بهانه‌جویی اروپایی‌ها
یک منبع آگاه اعلام کرد: اتحادیه اروپا می‌گوید ایران فولاد بیشتری را به کشورهای اروپایی با قیمت پایین صادر کرده است که از نظر آنها دامپینگ محسوب می‌شود و می‌خواهند ایران را جریمه کنند. به نقل از رویترز، اتحادیه فولادسازان اروپا (یوروفر) می‌گوید ایران صادرات فولاد ورق نورد گرم خود را به سرعت در بازارهای اتحادیه اروپا افزایش داده و ایران را متهم کرده که معیارهای تجاری را به هم زده است. یک منبع هیات اروپایی که نخواست نامش فاش شود، گفت: اتحادیه اروپا تا 7 آوریل تصمیم می‌گیرد که آیا ایران را به خاطر این عمل جریمه کند یا نه، آنها می‌گویند ایران، فولاد خود را به قیمت بسیار پایین در این بازارها به فروش رسانده است. همچنین آنها تایید می‌کنند که ایران صنعت فولاد خود را توسعه داده است و منابع کشتیرانی اعلام می‌کنند کارخانه‌های زیادی تجارت‌های متفاوتی را با همتایان ایرانی انجام می‌دهند، اما در این میان بانک‌های غربی همچنان برای حمایت‌های مالی و مبادلات بانکی به دلیل ترس از جریمه‌های سنگین آمریکا در تردید هستند.
برخی نگران بازارهای خود هستند
ایران در حالی متهم به دامپینگ در بازار جهانی فولاد شده که رئیس هیات عامل ایمیدرو با رد این اتهام می‌گوید برخی به دلیل اینکه نگران از دست دادن بازار خود هستند،چنین اتهامی به ایران زده‌اند.مهدی کرباسیان با بیان اینکه متاسفانه برخی نگران بازاری هستند که ایران به دست آورده است، اظهار کرد: ایران سال گذشته ۴میلیون تن صادرات فولاد داشته و امسال رکورد سال گذشته را شکسته است؛ بنابراین یکسری به دلیل اینکه بازار خود را از دست می‌دهند و از سویی دیگر رکود هم بر بازار جهانی حاکم است، این بحث‌ها را طرح کرده‌اند.
دامپینگ را قبول نداریم
در همین ارتباط، کرباسیان درخصوص اتهام اتحادیه اروپا علیه ایران مبنی بر دامپینگ در صنایع فولاد گفت: همان‌طور که شما هم اشاره کردید، اتحادیه اروپا ایران را متهم کرده و این در حد اتهام است.وی با بیان اینکه ما چنین موضوعی را قبول نداریم، افزود: این موضوع درخصوص شرکت فولاد مبارکه مطرح شده است در حالی‌که این شرکت براساس ضوابط بین‌المللی به اروپا صادرات انجام میدهد.رئیس هیات عامل ایمیدرو با اعلام اینکه متاسفانه برخی نگران بازاری هستند که ایران به دست آورده است، اظهار کرد: ایران سال گذشته ۴ میلیون تن صادرات فولاد داشته و امسال رکورد سال گذشته را شکسته است بنابراین یکسری به دلیل اینکه بازار خود را از دست می‌دهند و از سویی دیگر رکود هم بر بازار جهانی حاکم است، این بحث‌ها را طرح کرده‌اند.معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه ما باید در داخل کشور توجه داشته باشیم که به این بحث‌ها دامن نزنیم، گفت: ما وکیل گرفته‌ایم تا از حقانیت ایران حمایت کنیم، ضمن اینکه آنها مدرکی علیه ایران ندارند، بنابراین این اتهام ثابت نمی‌شود.
با توجه به برنامه‌ریزی کشور برای ایجاد ظرفیت تولید 55 میلیون تن در افق 1404 که می‌تواند بخش بزرگی از این ظرفیت را اجرایی کرده و حجم‌هایی نزدیک به این رقم را به بازارهای داخلی و جهانی عرضه کند، اهمیت ایجاد بازاری بزرگ و امن برای تولیدات داخلی را نمی‌توان نادیده گرفت. با فرض تولید رقمی نزدیک به 55 میلیون تن و البته با قیمت تمام‌شده مطلوب، به احتمال قوی در بهترین شرایط ممکن بازار داخلی می‌تواند رقمی بین 32 تا حداکثر 36 میلیون تن از انواع تولیدات فولادی را به مصرف رسانده و نیاز به ایجاد بازارهای صادراتی قابل اتکا غیرقابل چشم‌پوشی است. با توجه به این موارد باید نگران اظهارنظرهای فوق بود، زیرا نشان میدهد بسیاری از بازارهای هدف که نگران مزیت‌های نسبی تولید فولاد در کشورمان بوده و البته توان رقابت اقتصادی را در برابر تولیدات ایرانی ندارند، از هم‌اکنون خود را برای مقابله آماده کرده و ممکن است دورنمای صادراتی کشورمان را با مشکل رو‌به‌رو سازند. این وضعیت نشان میدهد که از یکسو باید به فکر ایجاد زنجیره‌های صادراتی در کشورهای مختلف بود تا بتوان پس از کسب سهم بازار مطلوب، از آن حمایت کرد و همچنین باید در اعلام قیمت‌های پیشنهادی در بازارهای صادراتی با دقت بالایی عمل کرد، زیرا ممکن است به عواقب خطرناکی منجر شده و بازارهای بالقوه و بالفعل مهمی را محدود سازد. انسجام صادراتی با اعلام قیمت‌هایی منطبق بر شرایط بازار با فرض جذابیت فروش را می‌توان یکی از راهکارهای عرضه در بازارهای صادراتی دانست؛ هرچند رقابت منفی در این عرصه خود می‌تواند به نگرانی‌های بزرگی برای شرکت‌های کوچک و بزرگ داخلی منجر شود. ایجاد بازاری منسجم در مسیر عرضه‌های صادراتی را می‌توان یکی از راهکارهای اجرایی مطلوب به شمار آورد، هرچند این پتانسیل هم اکنون نیز در بورس کالای ایران وجود دارد.