بازار ارز و سکه زیر موج خبری

روز گذشته، قیمت سکه و دلار با ادامه روند افزایشی وارد سطوح جدیدی شد. به گفته فعالان، بازار در روزهای اخیر بیشتر تحت‌تاثیر موج‌های خبری بوده است. در این شرایط، ممنوعیت فعالیت صرافی‌ها و غیرقانونی شدن معاملات در بازار آزاد موجب شده است اثر روانی اخبار بر قیمت‌های غیررسمی بیشتر شود. برخی کارشناسان پیشنهاد می‌دهند، بازارساز با عبور از سیاست‌های سلبی و خارج کردن بازار آزاد از فضای امنیتی، بازار دوم ارز را عمق بیشتری ببخشد تا اثرگذاری اخبار بر معاملات ارزی نیز کمتر شود.

دومین روز هفته، صحنه دوباره عبور از سطوح مقاومتی در ۲ بازار سکه و دلار بود. روز یکشنبه، سکه تمام بهار آزادی به کانال ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رفت و قیمت دلار در بازار آزاد تا کانال ۸ هزار و ۹۰۰ تومان تا ساعت ۵ بعدازظهر صعود کرد. سکه و دلار روز شنبه به ترتیب از سطوح ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و ۸ هزار و ۵۰۰ تومان عبور کرده بودند. به گفته فعالان، در روزهای اخیر بازار ارز کاملا به اخبار سیاسی حساس و به اصطلاح معامله‌گران «بازار خبری شده است». در این میان، در شرایطی که بیشتر معامله‌گران بازار در انتظار اخبار مثبت بوده‌اند که قیمت در واکنش به آن تعدیل شود، در روزهای اخیر خبرهایی در بازار برجسته شده‌اند که توانایی بالا بردن دامنه نوسان را داشتند. به‌عنوان مثال، خبرهایی مبنی بر احتمال کاهش فروش نفت ایران به کشورهایی چون هند، ژاپن و کره، این انتظار را در میان معامله‌گران ایجاد کرد که درآمدهای ارزی آینده کشور کاهش پیدا خواهد کرد. برخی از خبرها حاکی از آن بود که کشورهای یادشده به دلیل تحریم‌های آمریکا ممکن است واردات نفت خود از ایران را کاهش دهند. با این حال، برخی فعالان باور دارند، معامله‌گران به دلیل ابهام‌های پیش رو در موقعیت خرید قرار گرفتند. از نظر آنها، معامله‌گران بیشتر در انتظار یک راهکار عملی و مشخص برای پایین آوردن نوسان از سوی سیاست‌گذار هستند. به باور آنها، تعیین راهکارهای جدید که قابلیت اجرایی شدن دارد، می‌تواند در کمترین حالت دامنه نوسان را کاهش دهد. در کنار این در شرایط فعلی ارزی در بازار وجود ندارد و در نبود سیاست‌گذار با معاملات محدود قیمت‌ها هیجانی می‌شوند. عده زیادی از کارشناسان باور دارند ادامه سیاست‌های سلبی همچنان می‌تواند منجر به ادامه نوسانات شود. سیاست‌هایی مانند ممنوعیت فعالیت صرافی ها، ممنوعیت فعالیت در بازار آزاد، دستگیری بازیگران ارز و سکه و ایجاد فضای امنیتی در بازار در ماه‌های اخیر نه‌تنها نتوانسته‌اند بازار را آرام کنند، بلکه برخی کارشناسان باور دارند به دامنه نوسان افزوده‌اند. این نوسانات با افزایش اخبار منفی در آستانه شروع تحریم‌ها شدت یافته‌اند.

در شرایطی که سیاست‌های سلبی در بازار جواب نداده است، به نظر می‌رسد بازارساز پولی باید روش‌های پیشین را کنار گذاشته و سیاست‌های جدیدی را اتخاذ کند. به گفته برخی کارشناسان، شرایط سیاسی آینده  ممکن است برای مردم عادی مشخص نباشد، ولی تا حد زیادی برای تصمیم‌گیران اصلی مشخص است. بنابراین سیاست‌گذار اقتصادی، با توجه به چشم‌اندازهای سیاسی که پیش روی خود می‌بیند، در حوزه‌های مختلف اقتصادی باید دست به طراحی بزند. طراحی‌های سلبی در گذشته بیشتر نااطمینانی را در بازار افزایش داد، حال آنکه بازار در شرایط فعلی به طراحی‌هایی نیازمند است که به بازار آرامش بدهد. تعمیق بازار دوم ارز و اطمینان بخشی به صادرکننده و وارد‌کننده می‌تواند یکی از گام‌های اولیه بازارساز باشد. به گفته برخی تحلیلگران، سیاست‌هایی مانند کنار گذاشتن صرافی‌ها از معاملات ارزی موجب شد که بازار غیررسمی با حجم معاملات اندک و عمق کم با افزایش نوسانات مواجه شود. همزمان سیاست‌های سلبی عمق بخشی به بازار رسمی را با مشکل مواجه کرده است. به نظر می‌رسد بازارساز باید ابزارهایی را در شرایط جدید انتخاب کند که بازاری ذیل سیاست‌های رسمی شکل بگیرد که در درجه اول حس اطمینان بیشتری را به صادرکنندگان و وارد‌کنندگان انتقال دهد و از سوی دیگر عمق بازار رسمی را بیشتر کند. بازار دوم ارز یکی از گام‌های ابتدایی برای اطمینان‌بخشی به بازار بود؛ ولی جالب آنکه بازارساز حتی قیمت‌ها و معاملات این بازار را به شکل مناسبی اطلاع‌رسانی نکرد تا در بازار غیررسمی نیز اثرات بیشتری را به ثبت برساند. کاهش عمق بازار غیررسمی موجب شده است که قیمت کوچک‌ترین معامله‌ای معیار معاملات بعدی شود. به گفته کارشناسان بازارساز باید با عبور از سیاست‌های سلبی رو به سوی سیاست‌های ایجابی بیاورد و با واقعی‌تر کردن خرید و فروش‌های ارزی دامنه نوسان را کاهش دهد. به نظر می‌رسد بازگشت صرافی‌ها به معاملات ارزی، گسترده‌کردن دامنه ورود صادرکنندگان به بازار دوم ارز و اطلاع‌رسانی دقیق معاملات این بازار از گام‌های ابتدایی ایجابی باشند. برخی معامله‌گران باور دارند، مسوولان در ماه‌های اخیر نتوانسته‌اند به شکل مناسبی از طریق دیپلماسی رسانه‌ای و اخبار انتظارات را تا حدی مدیریت کنند؛ به نظر می‌رسد، در روزهای آینده بازارساز بیشتر باید از طریق رسانه‌ها شرایط بازار ارز را برای فعالان شفاف کند و هم زمان سیاست‌گذار از لحاظ خبری تا اندازه زیادی قوی‌تر شود که بتواند جوسازی‌های خبری را تا حدی خنثی کند.

با این حال، اولین گام شاید عبور از سیاست‌های سلبی باشد. روز گذشته در ادامه سیاست‌های گذشته اخباری از دستگیری برخی دلالان ارزی منتشر شد. به گزارش خبرگزاری فارس، سردار اسکندر مومنی، جانشین فرمانده نیروی انتظامی در حاشیه نشست تخصصی بررسی راهکارهای مقابله با قاچاق و اخلال در بازار ارز اظهار کرد: مردم عزیز بدانند و مطمئن باشند که با اخلالگران بازار ارز و سکه به جد و قاطعانه برخورد می‌شود و تاکنون ۳۰۰ نفر از افراد موثر در ایجاد اختلال و بی‌نظمی در این حوزه شناسایی و دستگیر شده‌اند و پرونده‌های این افراد تکمیل یا در حال تکمیل شدن است. جانشین فرمانده ناجا در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: برخی از شبکه‌ها و کانال‌های اجتماعی که به باندهای بزرگ و اخلالگران این حوزه مربوط هستند و التهاب آفرینی می‌کردند، مسدود و اعضای اصلی کانال‌های مزبور شناسایی و دستگیر شدند.