تحریمهای صنعت خودرو علاوه بر اینکه تیراژ خودروسازان را کاهش داد، عرضه به بازار را نیز با اخلال همراه کرد. کاهش تیراژ در کنار اجرای طرحهای ناموفقی مانند پیشفروشهای گسترده باعث شد تا خودروسازان با چالشی به نام تعهدات معوق روبهرو شوند. چالش تعهدات معوق بیش از پیش عرضه محصولات دو خودروساز بزرگ کشور به بازار را تحت فشار قرار داد و همین مساله آشفته شدن بازار خودرو را رقم زد. بر این اساس با کاهش عرضه خودرو به بازار بساط واسطهگری و دلالی در بازار بیش از پیش داغ شد.
سیاستگذار خودرویی در عین اینکه تلاش میکرد سروسامانی به وضعیت تولید خودروسازان دهد نیم نگاهی نیز به وضعیت بازار خودرو داشت. درواقع مدیران ارشد وزارت صمت قصد داشتند ابتدا وضعیت تولید خودروسازان را بهبود ببخشند سپس از مسیر افزایش تولید جاده عرضه خودرو به بازار را هموار کنند. اما سیاستگذار خودرویی برای هموار کرد مسیر عرضه چه برنامههایی را مدنظر قرار داد؟ سه برنامه فروش فوقالعاده (فروش فوری سابق)، پیش فروش و مشارکت در تولید در راس برنامه وزارت صمت برای کاهش التهابات بازار خودرو بود.
به این ترتیب از میان سه برنامه یادشده، فروش فوقالعاده بیش از دو برنامه دیگر در کاهشی شدن التهابات بازار موثر بود که دلیل این مساله را باید در کوتاه شدن مسیر عرضه خودرو به بازار جستوجو کرد. آن طور که وزارت صمت به مدیران خودروساز تکلیف کرد، خودروسازان موظف بودند محصولاتی را که در طرحهای فروش فوقالعاده خود عرضه میکنند حداکثر ظرف سه ماه از زمان مشخص شدن متقاضیان و واریز وجه توسط آنها به مشتریان خود تحویل دهند.
به این ترتیب تاکنون ایرانخودروییها نسبت به برگزاری دو فروش فوقالعاده و سایپا نیز یک فروش فوقالعاده اقدام کردهاند. خردادماه همزمان با عید فطر از اولین طرح فروش فوقالعاده خودروسازان رونمایی شد. با توجه به برنامه زمانی اعلامشده از سوی وزارت صمت خودروسازان این امکان را دارند تا اواخر شهریور به تعهدات خود در قالب این طرح فروش عمل کنند.
ایرانخودرو توانست پیش از موعد تعیینشده ۱۵ هزار خودروی عرضهشده در اولین فروش فوقالعاده خود را به مشتریان تحویل دهد. این خودروساز دومین فروش فوقالعاده خود را ۹ مرداد ماه کلید زد. در این طرح فروش عرضه ۱۴ هزار خودرو در قالب ۵ محصول تولیدی توسط این خودروساز در دستور کار قرار گرفت.
با توجه به مهلت تعیینشده، ایرانخودروییها تا اواسط آبان ماه سال جاری فرصت دارند تا به تعهد خود عمل کنند. اما سایپا چه روندی را در عرضه محصولات خود در قالب فروش فوقالعاده طی کرده است؟ در این ارتباط مجید باقری، قائممقام مدیرعامل در امور فروش و خدمات پس از فروش به «دنیایاقتصاد» میگوید: با هماهنگی وزارت صمت مهلت سهماهه تحویل محصولات فروختهشده در قالب طرح فروش فوقالعاده اول سایپا ۲۲ شهریورماه به اتمام میرسد که با برنامهریزیهای صورتگرفته ۱۰ هزار خودرو تحویل داده میشود.
این مدیر خودروسازی ساپیا در مورد چندین مرحله فروش مشارکتی و پیش فروش در این شرکت خودروساز میگوید: در حال حاضر که بازار خودرو به نوعی از تعادل خارج شده است خودروسازی سایپا به دنبال این است تا با اجرای طرحهای پیش فروش و همچنین مشارکت در تولید این سیگنال را به بازار مخابره کند که روند تولید و عرضه خودرو بیکموکاست در جریان است از این رو در فاصله دو طرح فروش فوقالعاده از ظرفیت طرحهای تعریفشده دیگر مانند پیش فروش و مشارکت در تولید استفاده کردهایم.
باقری تاکید کرد بعد از تحویل تمام خودروهای عرضه شده در فروش فوقالعاده اول، طرح فروش فوقالعاده دوم سایپا به اجرا در خواهد آمد.