چهار گام در راه رسیدن به دولت الکترونیک

یکی از مفاهیمی که در دهه های اخیر به گونه یی بسیار گسترده در جوامعپیشرفته مورد بررسی قرار گرفته و حتی در بعضی مواقع با موفقیت به اجرادرآمده است مفهوم دولت الکترونیک است. روند ایجاد دولت الکترونیک بدینصورت آغاز شد که در طول نیمه دوم دهه ۱۹۹۰، بخش خصوصی امریکا مسوول خلقخدمات الکترونیکی شد. وجود فناوری وب به برانگیختن برخی اقدامات تجاری درشرکت ها منجر شد، بنابراین نتایج خوب و قابل سنجشی از این اقدامات حاصلشد. زمانی که فناوری وب در اکثر بخش های خصوصی به کار گرفته شد، دولت ازاین بابت عقب مانده بود و توجه دولت به این مساله معطوف شد که ارائه خدماتبه شهروندان به صورت الکترونیک بسیار ساده تر خواهد بود.
به هرحال بهره گیری از امکانات دولت الکترونیک می تواند موجب ارائه بهترخدمات دولتی به شهروندان شود و امکان استفاده و دسترسی برای کلیهشهروندان، تعامل اثربخش تر با طرف های درگیر و غنی سازی شهروندان را فراهمآورد و در مجموع، به ایجاد مدیریت دولتی اثربخش تر منجر شود. از جملهنتایج مورد انتظار از چنین فرآیندی، کاهش فساد اداری و شفافیت بیشتر امور،بالا رفتن میزان مسوولیت، دائمی شدن بهبود روندها و فرآیندها، راحتیبیشتر، رشد منابع و کاهش هزینه خدمات است. با ظهور فناوری های اطلاعاتی وارتباطی، مراکز خدمات رسانی به مشترکین نزدیک تر می شوند و افراد میتوانند حتی از طریق رایانه های شخصی، خدمات خود را دریافت کنند. همچنیندولت الکترونیک موجب صرفه جویی در وقت و هزینه دولت و شهروندان می شود.
● دولت الکترونیک و تعاریف
تاکنون تعاریف بسیاری از دولت الکترونیک شده است که تعدادی از آنها بهصورت زیر ارائه می شود. دولت الکترونیک استفاده آسان از فناوری اطلاعات بهمنظور توزیع خدمات دولتی به صورت مستقیم و شبانه روزی به مشتری است و درتعریف دیگر گفته می شود دولت الکترونیک استفاده دولت و سایر سازمان هایدولتی از فناوری اطلاعات به منظور ایجاد تحول در رابطه با شهروندان، مراکزتجاری و سایر مواردی است که با دولت در حال تعامل هستند. در تعاریف دیگریکه در خصوص دولت الکترونیک ارائه شده است به جنبه های پاسخگویی، مسوولیتپذیری، شفاف سازی و این گونه موارد اشاره شده است. در کل باید گفت دولتالکترونیک مجموعه یی از کلیه ارتباطات الکترونیک است که بین دولت، شرکت هاو شهروندان رخ می دهد. در ضرورت ایجاد دولت الکترونیک عوامل متعددی زمینههای لازم برای تحقق این امر را فراهم می آورند که همگی ناشی از فناوری وپیچیده تر شدن بشر است. دولت ها برای پاسخ به این پیچیدگی ناگزیرند اقدامبه ایجاد دولت الکترونیک کنند. مهم ترین عوامل عبارتند از؛
۱) رشد فناوری های جدید و به ویژه فناوری اطلاعات
۲) سرمایه گذاری بنگاه های اقتصادی در بخش فناوری اطلاعات
۳) رشد اینترنت و فراگیری عمومی استفاده از آن
۴) تغییر انتظارات شهروندان و بنگاه های اقتصادی
۵) جهانی شدن و فشارهای ناشی از رقابت
● مزایا
گام نخست در فرآیند ایجاد دولت الکترونیک، امکان استفاده آزاد و آسان ازاطلاعات برای شهروندان است. این گام در تمامی کشورهایی که در این مسیر قدمگذاشته اند مشترک است. برخی از کشورهای پیشرفته حتی قبل از ایجاد شبکهجهانی، اقدام به ایجاد مجموعه های الکترونیک غنی از اطلاعات به دوایرمختلف دولتی کرده و آن را به روش های مختلف در اختیار شهروندان قرار دادهاند. امروزه اکثر سازمان های دولتی در کشورهای غربی، دارای سایت مستقلاینترنتی هستند که در ضعیف ترین حالت، اطلاعات و قوانین جاری شرکت را دراختیار شهروندان قرار می دهند. در برخی دیگر از کشورها نیز این مجموعه بهصورت یک سایت مادر که حاوی پیوندهایی به زیرمجموعه های دولتی است، وجوددارد و شهروند با ورود به این سایت می تواند راه خود را تا جزیی ترینخدمات موجود، به راحتی انتخاب کند.
▪ مزایای دولت الکترونیک عبارتند از؛
۱) دسترسی مستقیم به اطلاعات و خدمات مالی
۲) ارتباط مستقیم با مقامات دولتی
۳)صرفه جویی در زمان، حمل و نقل، ساعات کار، هزینه های خدمات و منابع انرژی
۴) افزایش کارایی عملیات دولتی
۵) ارائه خدمت به شهروندان به صورت ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته
۶) امکان ارائه خدمات در هر مکان
● دولت الکترونیک و نمادها
نمادهای دولت الکترونیک نشان دهنده این است که یک دولت الکترونیک می تواند چه بخش ها و چه افرادی را با یکدیگر مرتبط سازد.
۱)رابطه موسسه دولتی با شهروند؛ مهم ترین و گسترده ترین نوع کاربرد دولتالکترونیک، رابطه دولت با شهروند و بالعکس است. رابطه دولت با شهروند شاملارائه اطلاعات مناسب به افراد، در اختیار قرار دادن فرصت ها، پرداخت قبضهای مختلف و غیره می شود. این نوع رابطه با شهروند، به ایجاد تغییراتی درزندگی افراد منجر می شود
۲) رابطه دولت با دولت؛ این نوع رابطه بین دولت ها بدین خاطر است کهمعمولاً سازمان های دولتی، متکی به دیگر نمایندگان دولتی هستند و تعاملالکترونیک بین آنها، از اهمیت خاصی برخوردار است. در رابطه با دولت عموماًنیاز به دسترسی مستقیم به پایگاه های اطلاعاتی وجود دارد.
۳) رابطه دولت با کسب و کار؛ این نوع رابطه اولین رابطه یی بود که توسعهپیدا کرد، بنابراین به نیازهای خاصی از جامعه کسب و کار توجه می شود. اینخدمات چندوجهی هستند. بنگاه های اقتصادی عرضه کننده شریک، مشتری و اتفاقاًرقیب دولت محسوب می شوند.
۴) رابطه دولت با کارکنان؛ این نوع رابطه بدین منظور طراحی شده است کهکارکنان دولتی اطلاعاتی را برای بخش عمومی ارائه کنند تا بتوانند از شبکهداخلی دولتی یا شبکه های خصوصی بر اطلاعات منابع انسانی دست پیدا کنند.این اطلاعات می تواند شامل اطلاعات مربوط به بازنشستگی پرسنل، فرم هایدرخواست، نظام پیشنهادات و... شود. این چهار نوع کاربرد، ستون های اصلیدولت الکترونیک را تشکیل می دهند و در واقع این ارتباطات است که روح دولتالکترونیک را تشکیل می دهد. برای برقراری این ارتباط دولت باید اعتماد طرفهای ذی نفع در دولت الکترونیک را به منظور مشارکت در این امر جلب کند.
● دولت الکترونیک و چالش ها
در راه ایجاد دولت الکترونیک موانعی وجود دارد که به طور اختصار می توان به برخی از آنها اشاره کرد؛
- عدم احساس نیاز به وجود دولت الکترونیک
- ناتوانی در مرزبندی اطلاعات محرمانه و غیرمحرمانه
- هزینه های سنگین ایجاد، نگهداری و توسعه شبکه های اطلاع رسانی و پایگاه های اطلاعاتی
- فقدان یا کمبود نیروهای متخصص فناوری اطلاعات در برخی از کشورها
- مشکلات مرتبط با چگونگی حفاظت از اطلاعات شخصی افراد
- چگونگی تحلیل مجدد خدمات دولتی به منظور استفاده از دولت الکترونیک
- نحوه ارائه کلیه اطلاعات مورد نیاز مشتریان
در مجموع به منظور ایجاد یک دولت الکترونیکی موفق می توان چهار گام را پیشنهاد کرد؛
۱) مشخص کنید مشتریان شما چه کسانی هستند.
۲) مشتریان خود را به سمت استفاده از خدمات سوق دهید.
۳) دریابید که مشتریان شما چه نیازهایی دارند و چه چیزهایی می خواهند.
۴) رابطه با مشتری را ادامه دهید.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
نویسنده : کیاون دستمالچی

اپلیکیشن اندروید تلگرام اینستاگرام