طبق اعلام معاونت غذا و دارو وزارت بهداشت، ۹۰ درصد لوازم آرایشی وارداتی عرضه شده در کشور غیرمجاز است و بهصورت قاچاق وارد کشور میشود.
بیماری پوستی و زیان اقتصادی
طبق اعلام معاونت غذا و دارو وزارت بهداشت، ۹۰ درصد لوازم آرایشی وارداتی
عرضه شده در کشور غیرمجاز است و بهصورت قاچاق وارد کشور میشود.علت اصلی
ارزانی این محصولات، نامرغوب بودن آنهاست و مصرفکنندگان نیز به همین
دلیل، بدون توجه کافی به کیفیت مواد، خرید اینگونه محصولات را ترجیح
میدهند.با گسترش مدگرائی و توجه خانوادهها به موضوعات زیبائی شناختی در
سرانه مصرف لوازم آرایشی در کشور سوءاستفاده قاچاقچیان و دلالان از این
بازار پردرآمد نیز افزایش یافته است. بهطوری که اخیراً عدهای با سد معبر
در پیادهروها و یا راهاندازی مغازههای کوچک و نصب تابلوی ”حراج لوازم
آرایشی به قیمت دبی“ توجه خانوادهها و بهویژه دختران جوان را به خود جلب
میکنند. این فروشگاهها در بسیاری از موارد، لوازم آرایشی را بسیار
ارزانتر از آنچه در بازارهای رسمی و فروشگاههای مجاز که تحت نظارت وزارت
بهداشت و دیگر مراجع مسئول فعالیت دارند به فروش میرسانند و زمانی که
خریدار متوجه کیفیت نامرغوب و یا تقلبی بودن لوازم آرایشی میشود. از پس
گرفتن محصولات فروخته شده خودداری میکنند. از طرفی همین ارزان بودن کالا،
مانع اصرار بیشتر خریدار برای پس دادن آن میشود.
عوارض لوازم آراشی تقلبی
یک پزشک متخصص پوست درباره مصرف لوازم آرایشی تقلبی به خبرنگار ما گفت:
”اخیراً نوعی رژیمهای خارجی متورم کننده لب وارد بازار شده که صدمات
جبرانناپذیری به سلامت پوست وارد میکند و استاندارد بودن این نوع
محصولات نیز توسط هیچ مرجع علمی و قانونی کشور تأئید نشده است“.این متخصص
پوست با اشاره به مراجعات گسترده بیماران برای درمان اضافه کرد: ”اکثر این
بیماران از لوازم آرایشی تقلبی خارجی استفاده کردهاند و متأسفانه بهدلیل
بیاطلاعی از عوارض استفاده از این نوع محصولات، مصرف آنها را ادامه
میدهند“.در حال حاضر نزدیک به ۷۰ درصد جامعه هفتاد میلیونی ایرانی را
جوانان میدهند و این مسئله باعث شده است تا اکثر خانمهای جوان دنبال
تهیه لوازم آرایشی جدید، جذاب و ارزان باشند. این موضوع مورد توجه بسیاری
از صاحبان صنایع آرایشی و بهداشتی جهان قرار گرفته بهطوری که آنها در
سالهای اخیر با فعال کردن دفاتر نمایندگی خود در کشور و یا در دبی، خود
را هر چه بیشتر به بازار ایران نزدیک کردهاند. در این میان، سودجویان با
درک شرایط بازار داخلی ایران محصولات آرایشی غیربهداشتی را که از مواد
اولیه ارزان و آلوده به نوعی میکروبها تهیه شده است از طریق قاچاق وارد
کشور میکنند و با قیمتهای ارزان به فروش میرسانند.این محصولات گاهی به
مواد رادیواکتیو، انواع ویروس، باکتری و قارچ آلوده هستند که مصرف آنها
میتواند باعث ابتلای به بیماریهای مختلفی شود.یک خانم جوان که از
اینگونه محصولات استفاده کرده بود در پاسخ به سؤال خبرنگار ما درباره علت
مراجعه خود به پزشک متخصص پوست گفت: اوایل تابستان سال جاری برای خرید یک
کرم ضدآفتاب به فروشگاهی مراجعه کردم و پس از مشاهده انواع مختلف کرمها،
یک مارک خارجی را با قیمت ۹ هزار تومان خریداری کردم. حدوداً پس از یک ماه
متوجه نوعی جوش زیرپوستی در صورت خود شدم، اما به گمان اینکه ممکن است
بهدلیل مصرف چربی باشد به استفاده از کرم ادامه دادم.تا اینکه پس از دو
ماه، تقریباً تمام صورتم را جوش پوشاند و حال که به پزشک مراجعه کردهام
متوجه شدم که اثرات آن کرم خارجی است که ظاهراً با نامی معتبر اما در واقع
تقلبی و بیکیفیت عرضه شده است. وی در پایان گفت: ”وقتی که بهخاطر مشکل
ایجاد شده بار دیگر به فروشگاه مذکور مراجعه کردم صاحب مغازه به هیچ وجه
زیر بار نرفت و در نهایت وقتی دیدم مدرکی برای اثبات حرف خود ندارم به
ناچار مغازه را ترک کردم“.
زیانهای جانی ـ مالی
براساس قوانین وزارت بهداشت، تا زمانی که مراحل ثبت و آزمایشهای کنترل
کیفیت بر روی کالائی انجام نشود، آن کالا ”غیرقابل مصرف“ است و مردم باید
درباره رعایت استانداردها و مجوز توزیعه و فروش ـ بهخصوص در مورد لوازم
بهداشتی آرایشی ـ حساس باشند.چنین محصولاتی نه تنها سلامت مردم را به خطر
میاندازند بلکه بهدلیل ورود غیرقانونی و عدم نظارت بر قیمت، آسیب زیادی
بر تولیدکنندگان داخلی و نهایتاً اقتصاد کشور وارد میکنند.مدیر فروش یک
شرکت واردکننده محصولات آرایشی در این باره میگوید: ”واردات قانونی
محصولات کشورهای اروپائی بهدلیل عوارض بالا و سایر هزینههای جانبی بسیار
گران تمام میشود و هر کس توانائی خرید آنها را ندارد. اما محصولاتی با
”نام و نشانهای“ مشابه محصولات اصل خارجی ولی با کیفیتی نامرغوب و در
واقع تقلبی مردم را به اشتباه میاندازند“.وی افزود: ”مردم در بسیاری
موارد، از تقلبی بودن این محصولات آگاهند اما بهدلیل قیمت پائین، کالاها
را خریداری میکنند و متأسفانه در معرض بیماریهای پوستی زیادی قرار
میگیرند“.وی در پایان، با انتقاد از مقررات دست و پا گیر واردات و
محصولات استاندارد به کشور گفت: ”هزینههای گمرکی، انبارداری، حملونقل،
تبلیغات و بازاریابی و... باعث میشوند گاهی یک کالا ۵۰ درصد از مبلغ
خرید، هزینه اضافه به همراه داشته باشد که در این صورت قیمت فروش آن
افزایش چشمگیری مییابد و از سود وارد کننده کاسته میشود و تمام
هزینههای اضافی نیز در پایان به مصرف کننده تحمیل میشود“.
چند راهکار
برای جلوگیری از مصرف لوازم آرایشی غیربهداشتی در کشور ضرورت دارد که
مسئولان امر با پیگیری و تلاش همه جانبه از واردات قاچاق این محصولات
جلوگیری و شرایط واردات قانونی را آسانتر کنند تجار و واردکنندگان بتوانند
با دستیابی به سود معقول و منصفانه، محصولات آرایشی درجه یک را که فاقد
عوارض و بیماریهای گوناگون است وارد نمایند و همچنین شایسته است که وزارت
بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دائماً نسبت به مصرف اجناس نامرغوب و عوارض
آن به مردم هشدار بدهند. تنها با قانونمند کردن واردات محصولات بهداشتی،
آرایشی و تدوین دستورالعملهای مناسب است که میتوان ضمن تأمین نیاز
مصرفکنندگان، زمینه را برای کنترل و نظارت هرچه دقیقتر این محصولات نمود
و با ایجاد رقابتی سالم و پویا بین تولیدکنندگان داخلی و خارجی آنان را به
سوی انتقال دانش فنی و فنآوری ساخت محصولات کیفی و دارای استانداردهای
بینالمللی، هدایت کرد.اعمال سیستمهای نظارتی قانونمند در جریان واردات،
مصرفکننده را قادر میسازد تا کالاهای اصلی و با کیفیت را از نوع تقلبی
آن تشخیص دهد و از طرف دیگر با جلوگیری از خطر دامپینگ (ارزانفروشی) برای
اینگونه کالاها، تولیدکنندگان داخلی نیز میتوانند با خیال آسوده،
فعالیتهای خود را گسترش دهند.ارتقاء آگاهی عمومی جامعه و فرهنگ استفاده
از لوازم آرایشی ـ بهداشتی مهمترین راهکارها برای پیشگیری و درمان اینگونه
مشکلاتاند.پائین بودن معدل سنی جامعه، حساسیتی مضاعف و مبتنی بر قانون را
از طرف نهادهای مسئول در زمینه صنعت لوازم آرایشی میطلبد و کاهش
هزینههای تولید برای تولیدکنندگان و آسان کردن واردات کالاهای مرغوب برای
واردکنندگان از مهترین راهکارها هستند تا با افزایش آگاهی مصرف کنندگان از
کیفیت لوازم آرایشی، از گسترش انواع بیماریهای ناشی از مصرف کالاهای
نامرغوب کاسته شود.
میترا شایق
منبع خبر: ماهنامه اقتصاد خانواده
۲۳ آبان ۱۳۸۸ ساعت ۸:۴۰:۷ قبل از ظهر