آيکيا يکي از معدود نامهاي تجاري است که توانسته با وجود فروش ارزان، مورد احترام باقي بماند. ارزش اصلي آنها يعني طراحي دموکراتيک، در طول سالها ثابت باقي مانده است که يکي از دلايل آن خصوصي بودن مالکيت اين شرکت از ابتدا تاکنون بوده است.
کوشان غلامي
در روز 30 مارس سال 1926 «اينگوار فئودور کمپراد» در مزرعهاي به نام المتاريد (Elmtaryd) در اسمالند سوئد متولد شد. خانواده او اصالتا آلمانيهايي بودند که به سوئد مهاجرت کرده بودند.
اينگوار در نوجواني شروع به فروختن کبريت به همسايهها کرد. او بستههاي بزرگ کبريت را بسيار ارزان از استکهلم ميخريد و با دوچرخهاش آنها را با قيمت پاييني در بين همسايههاي دهکده پخش ميکرد و سود خوبي به دست ميآورد. سپس او کسب و کار خود را به ماهي، دکوراسيون، درخت کريسمس و بذرهاي گياهي گسترش داد و بعدها مداد و روان نويس را نيز به اين مجموعه اضافه کرد.
وقتي که اينگوار 17 ساله بود، پدرش به خاطر موفقيت تحصيليش پاداش نقدي بزرگي به او داد که با اين پول اساس تجارتش را پايهگذاري کرد. اکنون ديگر او به جاي دوچرخه از يک وانت حمل شير استفاده ميکرد. او در سال 1958 اولين فروشگاه (IKEA: Ingvar Kamprad Elmtyard Agunnaryd)را تاسيس کرد که نام آن را از حروف اوليه نام خودش و مزرعه خانوادگي و دهکدهاش انتخاب کرده بود. اينگوار در اين فروشگاه از اصول فروش ارزان خود استفاده کرده و مشتريان زيادي را به خود جلب کرد.
مردم نقاط ديگر، يک روز را در سفر طي ميکردند تا خود را به نزديکترين فروشگاه آيکيا برسانند. نام آيکيا به صورت دهان به دهان بين مردم پخش شد و رشد بسيار زيادي کرد. عامل ديگر اين رشد، طراحي دموکراتيک هسته اصلي شرکت بود.
اولين فروشگاه خارجي آيکيا در سال 1963 در نروژ افتتاح شد و شش سال بعد نيز شعبه دانمارک آغاز به کار کرد. در دهه 1970 شرکت گسترش قابل ملاحظهاي داشت و با تاسيس فروشگاههاي خود در سوئيس و آلمان، فروش در خارج اسکانديناوي را آغاز کرد.
کمپراد در آن سالها سعي ميکرد تا با استفاده از مواد اوليه ارزان قيمت، مبلمان ساده و کاربردي خود را بسازد تا بتواند آن را در دسترس عموم قرار دهد. به گفته او آيکيا داراي روحيه اشتياق، صرفهجويي، مسووليت، فروتني و سادگي بود. اين گفته واقعا بيانگر ويژگيهاي آيکيا بود و آيکيا علاوه بر ساخت کالاها با قيمت مناسب و کيفيت بالا، در شيوه کاري خود نيز به اين اصول پايبند بود. مثلا در اين شرکت سلسله مراتب کاري اهميت زيادي نداشت و همه کارگران، کارمندان و مديران، همکار خطاب ميشدند.
در دهه 1990 آيکيا با توليد مبلمان و تختخوابهاي معروف خود به يک پديده بينالمللي تبديل شد و تخمين زده ميشد که از هر 10 نفر اروپايي يکي از آنها در تختخواب آيکيا بزرگ شده است. آيکيا ديگر به قدري بزرگ شده بود که فقط در آلمان 44 شعبه داشت و بازار بعدي آنها آمريکا با 37 شعبه بود.
قدرت و محبوبيت آيکيا روز به روز بيشتر ميشد و همانند روزهاي اول تاسيس فروشگاه، هنوز هم سر زدن به آيکيا براي بسياري از مردم يک برنامه تفريحي خارج شهري به حساب ميآمد. آيکيا با تاسيس مهدکودک و رستوران در داخل فروشگاههايش، خريد را براي کساني که زمان زيادي در فروشگاه ميگذراندند، آسان کرد.
در سال 2003 کاتالوگ آيکيا به تعداد 118 ميليون نسخه به 23 زبان زنده دنيا منتشر و توزيع شد.
آيکيا يکي از معدود نامهاي تجاري است که توانسته با وجود فروش ارزان، مورد احترام باقي بماند. ارزش اصلي آنها يعني طراحي دموکراتيک، در طول سالها ثابت باقي مانده است که يکي از دلايل آن خصوصي بودن مالکيت اين شرکت از ابتدا تاکنون بوده است. آيکيا سعي ميکند تا آنجا که ميتواند به خريدارانش در مورد کالاها و نحوه کار آنها اطلاعات دقيق و کامل ارائه دهد و در اين زمينه شفافيت بالايي از خود نشان ميدهد.
در سال 2006 آيکيا شاهد افتتاح 16 شعبه بزرگ خود بود که اين روند کماکان ادامه داشته و در سال جاري نيز قرار است حدود 15 شعبه ديگر تاسيس گردند.
اکنون آيکيا که دفتر مرکزي آن در شهر دلفت هلند واقع شده است، داراي 313 شعبه زنجيرهاي در 37 کشور جهان ميباشد که اکثر آنها در اروپا، آمريکاي شمالي و آسيا واقع شدهاند. 276 شعبه مستقيما زير نظر گروه آيکيا اداره شده و 37 فروشگاه ديگر تحت ليسانس اين شرکت کار ميکنند. آيکيا که به مسووليت اجتماعي شرکتهاي سهامي اعتقاد عميقي دارد، از کالاهاي بازيافتي زيادي استفاده ميکند. حتي از مشتريان خود درخواست ميکند که مقواها و کارتنهاي بسته بندي اجناسشان را بازگرداند تا شرکت پس از بازيافت، دوباره از آنها استفاده کند.
اين شرکت با بيش از 127 هزار کارمند در شعبههاي مختلف خود، در سال گذشته ميلادي درآمدي بالغ بر 22 ميليارد دلار از آن خود کرد و در سال گذشته بيش از 280 هزار نفر از فروشگاههاي اين شرکت در سراسر جهان بازديد کردهاند.
۱۶ بهمن ۱۳۸۹ ساعت ۷:۱۷:۵۲ قبل از ظهر