با توجه به مخاطرات این آلودگی ها،موضوعمعاینه فنی خودروها در پایتخت با جدیت بسیار پیگیری و عملیاتی شد،تا حدی که مسئولان ذیربط را بر آن داشت تا با پیش بینی ساز وکاری فراگیر در شهر تهران،با اعمال جریمه و رصد هوشمند خودروها،مالکان و رانندگان اتومبیل ها را مجاب کنند تا برای اخذ گواهی معاینه فنی رهسپار مراکز مربوطه شوند.
علیرغم این جدیت قابل تقدیر و البته ضروری،در خصوص موتور سیکلت های فعال در تهران،هیچگونه برنامه مدون و اصولی وجود ندارد.
براساس آمار موجود،قریب به 3 میلیون و 500 هزار دستگاه موتورسیکلت در شهر تهران پلاک شده اند که از این میزان،780 هزار دستگاه از این وسایل نقلیه بصورت دائم و روزانه در محورها و معابر شهر تهران در حال تردد هستند.
حمید درخشان،کارشناس محیط زیست در تشریح مخاطرات و آلایندگی های زیست محیطی موتورسیکلت ها عنوان کرد:هر موتور سیکلت در هر کیلومتر مسافت،قریب به 15 گرم آلودگی ایجاد می کند که در نوع خود آمار بسیار تامل برانگیز و فاجعه باری محسوب می شود.
وی افزود:به واقع اگر هر موتورسیکلت،روزانه و بصورت میانگین 35 کیلومتر در شهر تهران تردد کند،حجم این آلودگی به رقمی بالغ بر 500 گرم برای هر دستگاه موتورسیکلت می رسد.
درخشان گفت:با احتساب 780 هزار موتورسیکلتی که بصورت روزانه در شهر تهران در حال تردد هستند به میزان بسیار سنگینی در تولید آلایندگی های زیست محیطی دست می یابیم.
کارشناس محیط زیست عنوان کرد:برخی از صاحب نظران معتقدند،باید به همان میزان که در خصوص خودروها در بحث معاینه فنی وسواس و حساسیت به خرج داده می شود،درباره موتورسیکلت ها نیز سخت گیری های هر چه بیشتری اعمال شود زیرا سهم این وسایل نقلیه دو چرخ،درانتشار آلودگی ها و بروز تصادفات منجر به مرگ و مصدویمت و جراحت،آنقدر محدود و اندک نیست که بتوان به سادگی از آن عبور کرد یا آن را نادیده انگاشت.
وی افزود:اقدام دستگاههای متولی و نظارتی در عدم پلاک موتورسیکلت های کاربراتوری از ابتدای مهر ماه سالجاری گام بسیار مثبت و سازنده ای محسوب می شود که با مصوبه هیات وزیران و ابلاغ آن،می توان نسبت به بهبود وضعیت در میان مدت و بلند مدت امیدوار بود،زیرا به تدریج امکان خروج چنین موتورسیکلت هایی از چرخه حمل و نقل شهری در پایتخت فراهم خواهد شد.
لزوم اتخاذ تدابیری ویژه برای کنترل زیست محیطی و ایمنی موتور سیکلت ها
مصطفی شجاعی فر،کارشناس حمل و نقل با اشاره به معضل تردد موتورسیکلت های کاربراتوری و آلاینده در پایتخت عنوان کرد: موضوع کنترل و سنجش ضریب سلامت و ایمنی فنی وسایل نقلیه مذکور ضرورتی است که باید به عنوان دستورکاری جدی و ویژه مد نظر دستگاه ها و نهادهای ذیربط قرار گیرد.
وی افزود:متاسفانه در این خصوص هیچگونه برنامه کارشناسی شده،اصولی و مدونی دیده نمی شود و این بی برنامگی باعث بروز نارسایی ها و هزینه های قابل تاملی در عرصه های زیست محیطی و ترافیکی خواهد شد.
کارشناس حمل و نقل گفت:بر اساس گزارشات منتشر شده و برخی اخبار واصله،راهنمایی و رانندگی جلسات متعددی را با صاحبان صنایعِ تولید موتور سیکلت برگزار کرده تا در راستای آن،تولید کنندگان یا مونتاژ کنندگان موتورسیکلت ها ترغیب شوند تا استانداردهای لازم را مد نظر قرار دهند،اما اینکه خروجی و دستاورد این جلسات بصورت سازنده ای قابل حصول و ملموس باشد،امری است که در حال حاضر نمی توان قضاوت دقیق و روشنی از آن ارائه کرد.
درخشان گفت:اگرچه در اقدامی سازنده،پلاک کردن موتورسیکلت های کاربراتوری از ابتدای پاییز سال جاری متوقف شده،اما وجود بیش از 3 میلیون موتورسیکلت و تردد بیش از 750 هزار دستگاه از این وسایل نقلیه در شهر تهران بصورت مستمر و روزانه،امری نیست که بتوان با اجرای آن مهار و کنترل آسیب ها و مخاطرات ناشی از موتورسیکلت های موجود را محقق کرد.
وی افزود:به نظر می رسد علاوه بر برنامه های بلند مدت و میان مدت برای آینده،باید در مقطع کوتاه مدت نیز ساز و کاری تعریف و طراحی شود تا موتورسیکلت های فعلی در آزمون سلامت و ایمنی مورد سنجش قرارگیرند.
بخش قابل توجهی از موتورسیکلت های موجود،فاقد استاندارد لازم هستند
فهیمه یار احمدی،کارشناس محیط زیست و عضو انجمن پاکسازان طبیعت با اشاره به ضرورت طراحی دستورکاری اولویت دار برای سنجش سطح سلامت و ایمنی موتورسیکلت ها گفت:به نظر می رسد در صورت اجرایی شدن چنین طرحی،تعداد قابل توجهی از موتور. سیکلت های موجود،از آزمون های مذکور سربلند خارج نشوند.
وی افزود:در واقع نباید از چالش های زیست محیطی و ایمنی که این وسایل نقلیه دو چرخ برای شهر و شهروندان ایجاد می کند،با مسامحه عبور کرد و گذشت.
قریب به 130 موتورسیکلت از ابتدای سال جاری برای اخذ معاینه فنی اقدام کرده اند
بر اساس آمار و اخبار منعکس شده در رسانه ها،از ابتدای سال جاری تاکنون،مالکان قریب به 130 دستگاه موتورسیکلت برای اخذ معاینه فنی اقدام کرده اند و با احتساب این عدد و رقم به نسبت تعداد دستگاه موتورسیکلت موجود از هر 7 هزار و 800 دستگاه،تنها مالک یا راکب یک موتورسیکلت برای قرار گرفتن در معرض آزمون چکاب ایمنی و سلامتِ وسیله نقلیه مورد اشاره اقدام کرده است.
سردار تیمور حسینی،رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران در خصوص معضل موتورسیکلت ها در شهر تهران عنوان کرد:نمی توان با تصور اینکه پلیس موتورسیکلت ها را جمع کند به این موضوع نگاه کرد و به واقع اقدام پلیس چاره مدیریت آلودگی های زیست محیطی و مشکلات ترافیکی ناشی از تردد موتورسیکلت های کاربراتوری نیست.
وی افزود:باید برای کنترل،مهار و مدیریت معضلات زیست محیطی مرتبط با این موضوع،در اندیشه ارائه جایگزینی برای این وسایل نقلیه بود.
از تولید و عرضه موتورسیکلت های استاندارد تا ارائه تسهیلات ویژه برای متقاضیان
تجارب و سابقه گذشته نشان داده،اعمال سخت گیری ها و تعریف دستورکارهای پلیسی برای مقابله با چالش های عرصه حمل و نقل،ترافیک و...چندان بی تاثیر نبوده که اگر غیر از این بود به هیچ عنوان،طرح اعمال جریمه برای خودروهای فاقد معاینه فنی اجرایی نمی شد.
البته با نگاهی منطقی و منصفانه به این موضوع پی می بریم که باید در کنار اقدامات پلیسی،ساز وکاری لحاظ شود تا جایگزینی برای موتورسیکلت های فعلی عرضه شود،امری که رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران نیز بر آن تاکید می ورزد.
با در نظر گرفتن این واقعیت که به هر حال بخش قابل توجهی از مالکان و راکبان موتورسیکلت ها به دلیل عدم توانایی مالی برای تهیه خودرو نسبت به خریداری موتورسیکلت اقدام کرده اند باید دستگاههای متولی با تولید و عرضه موتورسیکلت های ایمن و سلامت،طرح جایگزین سازی را مد نظر قرار دهند.
و سخن آخر اینکه ارائه تسهیلاتی ویژه برای جایگزین سازی موتورسیکلت ها نیز از ضروریاتی به نظر می رسد که در سایه آن می توان به توفیقات شایسته و ملموسی در این خصوص نائل شد و در کنترل آلایندگی های زسیت محیطی پایتخت و کاهش تصادفات ناشی از تردد موتورسیکلت ها نیز به دستاوردهای برجسته و ارزنده ای دست یافت.