بنا بر اعلام وزارت صنعت، ایران خودرو کماکان بزرگ‌ترین خودروساز داخلی به‌شمار می‌رود، چه آنکه توانسته در ۹ ماه امسال ۵۱۰ هزار و ۲۹۷ دستگاه تیراژ داشته باشد. همچنین سایپا نیز به‌عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور، ۲۶۱ هزار و ۱۰۰ دستگاه تیراژ در ۹ ماه امسال داشته و این رقم نشان میدهد ۷/ ۱۶ درصد به تولید سایپایی‌ها در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته اضافه شده است. از پارس خودرو نیز خبر می‌رسد که تیراژ در این شرکت طی ۹ ماه امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۵/ ۲۳ درصد افزایش داشته است.
افزایش تولید خودروهای داخلی در شرایطی است که پس از توافق هسته‌ای و برجام، روند صعودی نصیب صنعت خودرو شد و در حال حاضر وزارت صنعت امیدوار است خودروسازان داخلی بتوانند به رکورد سال۹۰ خود نزدیک شوند. در آن سال یک میلیون و ۶۴۰ دستگاه انواع خودرو (شامل سواری و وانت و تجاری) به تولید رسید و تا به امروز این رکورد شکسته نشده است. این در شرایطی است که طبق آمار وزارت صنعت، خودروسازان داخلی تا پایان آذرماه یک میلیون و ۱۰۳ هزار دستگاه انواع خودرو را به تولید رسانده‌اند تا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، بیش از ۱۶ درصد افزایش تیراژ را ثبت کنند.
اما از جمله دیگر نکات مهم آمار تولید ۹ماهه خودروسازان می‌توان به تداوم افت تیراژ دوگانه‌سوزها و همچنین ادامه روند نزولی تولید برخی خودروهای قدیمی اشاره کرد. همچنین تیراژ بیشتر خودروهای مونتاژی در ۹ ماه امسال روندی به شدت صعودی داشته و در این بین، چینی‌ها توانسته‌اند نقشی محوری را در این رشد ایفا کنند. از سوی دیگر اما در مقابل نام پژو ۲۰۰۸ همچنان عدد ۴ ثبت شده و این در حالی است که تعداد بسیار بیشتری از این محصول فرانسوی تا به امروز مونتاژ شده، اما به دلایل نامشخص، این آمار در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار نگرفته است.
کاهش تولید جزئی ۴۰۵
نگاهی اما به آمار تولید ۹ ماهه خودروسازان بیندازیم تا مشخص شود انواع محصولات تولید و مونتاژ داخل چه افت و خیزی را در این بازه زمانی تجربه کرده‌اند. بنابر آمار اعلامی، ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز کشور، به واسطه تیراژ ۵۱۰ هزار و ۲۹۷ دستگاهی خود، ۲/ ۱۳ درصد افزایش تولید داشته و همچنان پژو ۲۰۶ پرتیراژترین محصول آن به‌شمار می‌رود.
بر این اساس، در مجموع ۱۲۸ هزار و ۵۷۴ دستگاه پژو ۲۰۶ در ایران‌خودرو طی ۹ ماه امسال به تولید رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۵/ ۱۵ درصد افزایش را نشان میدهد. تمام ۲۰۶های تولیدی، شامل سه مدل تیپ ۲، تیپ ۵ و صندوقدار V۸ هستند و مدت‌هاست ایران‌خودرو مدل اتومات پژو ۲۰۶ را به تولید نمی‌رساند. ایران‌خودرویی‌ها البته مدل پلاس پژو ۲۰۶ (پژو ۲۰۷ آی) را نیز به تولید می‌رسانند، با این حال کماکان نامی از این خودرو در آمار ماهانه وزارت صنعت، معدن و تجارت به چشم نمی‌آید.
اما در بین دیگر محصولات پژویی ایران‌خودرو، مدل ۴۰۵ با کاهش تیراژ جزئی مواجه شده است. طبق آمار منتشرشده، پژو ۴۰۵ تا پایان آذرماه امسال ۱۰۹ هزار و سه دستگاه تیراژ داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود یک درصد کاهش را نشان میدهد. این محصول که یکی از قدیمی‌ترین خودروهای داخلی به‌شمار می‌رود، بنابر اعلام انجمن خودروسازان ایران، توانایی پاس کردن استانداردهای جدید را ندارد؛ بنابراین از زمستان سال آینده امکان تولید نخواهد داشت.
آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اما از افزایش جزئی تیراژ پژوپارس طی ۹ ماه امسال خبر میدهد. طبق آمار، این محصول، تیراژی ۸۹ هزار و ۴۴۳ دستگاهی را در بازه زمانی موردنظر از خود به جا گذاشته تا در مقایسه ۹ ماه سال گذشته، حدود یک درصد افزایش تولید داشته باشد. پارس هم مانند پژو ۴۰۵ جزو محصولات قدیمی ایران‌خودرو به‌شمار می‌رود و سایت انجمن خودروسازان نام این محصول را نیز لیست خودروهایی که توانایی پاس کردن استانداردهای جدید را ندارند، قرار داده است. در آمار ۹ ماهه همچنین نام پژو ۲۰۰۸ نیز قید شده و این در حالی است که کماکان عدد ۴ مقابل اسم این محصول به‌عنوان تیراژ آن ثبت شده است. با این حال آن‌طور که ایران خودرویی‌ها می‌گویند، صدها دستگاه از این محصول تا به امروز مونتاژ و در حال تحویل به ثبتنامکنندگان است. هرچه هست، ایران‌خودرو ۱۶ هزار دستگاه از این محصول را طی تابستان امسال پیش‌فروش و وعده تحویل آنها را تا پایان مرداد ماه سال آینده داده و در این شرایط باید منتظر ماند و دید آیا ثبتنامکنندگان می‌توانند خودرو خود را سر وقت تحویل بگیرند یا نه.
از پژو‌ها که بگذریم، ایران‌خودرو در تولید سمند با افزایش تیراژ مواجه شده‌است. بنابر آمار منتشر شده، این شرکت طی ۹ ماه سال‌جاری در مجموع ۸۰ هزار و ۴۵ دستگاه سمند را به تولید رسانده؛ بنابراین نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳/ ۸ درصد افزایش تیراژ در کارنامه این محصول به ثبت رسیده است. سمند در حال حاضر علاوه بر سایت مرکزی، در دو سایت دیگر (ایران‌خودرو تبریز و شرکت اتومبیل‌سازی فردا) نیز به تولید می‌رسد. در بین دیگر محصولات ایران‌خودرو اما دنا با رشد تیراژ مواجه شده و رانا همچنان کاهش تولید را تجربه می‌کند. طبق آمار منتشرشده، رانا با تیراژ ۵ هزار و ۵۰۱ دستگاهی خود، ۶/ ۴۱ درصد کاهش تولید را ثبت کرده تا همچنان روند نزولی تیراژ آن ادامه داشته باشد. رانا مدت‌هاست با کاهش تیراژ مواجه شده و مشخص نیست چرا ایران‌خودرویی‌ها تمایلی به بالا بردن حجم تولید آن ندارند. در مقابل اما آبی‌های جاده مخصوص توانسته‌اند با تولید ۲۶ هزار و ۹۱۴ دستگاه دنا، تیراژ این محصول را نسبت به ۹ ماه سال گذشته ۴/ ۴۱ درصد افزایش دهند.
ایران‌خودرو اما چند محصول مونتاژی را که بیشتر چینی هستند نیز در ۹ ماه امسال به تولید رسانده و توانسته تیراژ همه آنها را نیز افزایش دهد. بر این اساس، تیراژ سوزوکی گرندویتارا که در ایران‌خودرو خراسان مونتاژ می‌شود، در پایان آذرماه به چهار هزار و ۸ دستگاه رسیده و این رقم نشان میدهد ویتارا نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۲۶۳درصد رشد تیراژ داشته است. ویتارا محصولی متعلق به سوزوکی موتورز ژاپن است که تحت لیسانس این شرکت در ایران‌خودرو مونتاژ می‌شود. دیگر محصول مونتاژی ایران‌خودرو هایما نام دارد، شاسی‌بلندی چینی که مانند ویتارا در سایت خراسان مونتاژ می‌شود. طبق آمار منتشرشده، ایران‌خودرو توانسته ۸ هزار و ۳۷۴ دستگاه هایما را طی ۹ ماه امسال مونتاژ کند تا تیراژ این میهمان چینی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۲۹۵ درصد افزایش یابد. در میان دیگر محصولات چینی ایران‌خودرو، دانگ فنگ نیز که در سایت مرکزی به تولید می‌رسد، تیراژی ۲۱ هزار و ۶۲۳ دستگاهی را تا پایان آذرماه امسال به ثبت رسانده و این موضوع از رشد ۳۴۷ درصدی دانگ فنگ نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد.
رشد مونتاژی‌های سایپا
به سایپا برویم و ببینیم این شرکت و زیرمجموعه اش یعنی پارس خودرو چه آماری را در ۹ ماه امسال در کارنامه تولید خود به ثبت رسانده‌اند. طبق آمار اعلامی، سایپا تا پایان آذرماه امسال ۲۰ هزار و ۴۲۱ دستگاه سراتو را به تولید رسانده و با این حساب توانسته تیراژ این خودروی مونتاژی کره‌ای را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۱۰۴ درصد رشد دهد. سایپایی‌ها از اواخر سال گذشته تنها مدل اتومات سراتو را مونتاژ می‌کنند و دیگر خبری از تولید مدل دنده‌ای این محصول نیست. همین چندی پیش قرار بود ۱۴ میلیون تومان به قیمت سراتو اضافه شود، با این حال با اعلام مدیرعامل سایپا، این افزایش قیمت منتفی شد. علاوه‌بر این محصول، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته در ۹ ماه امسال ۳۱هزار و ۵۲۵ دستگاه برلیانس را مونتاژ کند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۳۵ درصد افزایش تیراژ را تجربه کرده است.
برلیانس در حال حاضر تنها در سایپا به مونتاژ می‌رسد و دیگر جایی در پارس خودرو ندارد. سایپایی‌ها اما دو محصول چینی دیگر را نیز به مونتاژ می‌رسانند که در این بین، چانگان تیراژی ۷ هزار و ۹۶۳ را تا پایان آذرماه امسال به ثبت رسانده است. با توجه به این آمار، چانگان نسبت به ۹ ماه سال گذشته ۳۰۳ درصد رشد تیراژ را تجربه کرده است. دیگر محصول چینی سایپا یعنی آریو نیز که در سایت بن رو (سایتی متعلق به سایپا که در شهرستان ساوه مستقر است)، مونتاژ می‌شود تا پایان آذرماه امسال ۶ هزار و ۴۲۶ دستگاه تیراژ داشته است. بر این اساس، تولید این محصول در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۱۹۱ درصد افزایش داشته است.
تندر۹۰ در مسیر صعود
اما در آمار ۹ ماهه تولید خودروهای داخلی، تندر۹۰ همچنان سیر صعودی خود را حفظ کرده است. بر این اساس، طی بازه زمانی موردنظر، در مجموع ۱۱۶ هزار و ۱۸ دستگاه انواع تندر۹۰ در ایران‌خودرو و پارس خودرو به تولید رسیده که در مقایسه با ۹ ماه سال گذشته، ۳۴ درصد افزایش تیراژ را نشان میدهد. آن‌طور که آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید، در حالت تفکیکی ایران‌خودرویی‌ها با تیراژی ۳۶ هزار و ۵۰۸ دستگاهی توانسته‌اند در مقایسه با ۹ ماه سال گذشته ۱/ ۲۱ درصد به رقم تولید تندر۹۰ بیفزایند. ایران‌خودرو در حال حاضر تندر۹۰ را در مدل‌های معمولی، اتومات و پلاس به تولید می‌رساند. از پارس خودرو نیز خبر می‌رسد که تیراژ خانواده تندر۹۰ در ۹ ماه امسال رقمی برابر با ۷۹ هزار و ۵۱۰ دستگاه بوده و به واسطه آن، تولید این خانواده حدود ۴۱درصد بالا رفته است. پارس خودرویی‌ها در حال حاضر تندر۹۰ را در مدل‌های معمولی، هاچ‌بک (ساندرو) و پارس‌تندر به تولید می‌رسانند و در این بین، ساندرو تیراژی ۳۸ هزار و ۷۱۹ دستگاهی را از خود به جا گذاشته است. با توجه به این آمار، تولید ساندرو در مقایسه با ۹ ماه سال گذشته ۵/ ۷۲ درصد بالا رفته است. همچنین پارس‌تندر نیز که ۱۷ هزار و ۸۴۵ دستگاه تیراژ داشته، جهشی ۶/ ۶۵ درصدی را به خود می‌بیند.
تداوم کاهش تولید پراید
اما نگاهی هم به آمار تولید پراید بیندازیم، پرتیراژترین خودروی داخلی که به احتمال فراوان تا زمستان سال آینده با جاده مخصوص وداع خواهد کرد.بر این اساس، در مجموع ۱۵۹ هزار و ۴۰۰ دستگاه پراید در سایپا و پارس خودرو طی ۹ ماه امسال به تولید رسیده که نشان‌دهنده کاهش ۶/ ۱۶ درصدی تیراژ این محصول در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته است.طبق اعلام انجمن خودروسازان ایران، پراید توان پاس کردن استانداردهای جدید را طی سال آینده نداشته و از همین رو سایپایی‌ها باید خود را برای وداع با گاو شیرده شان آماده کنند. نارنجی‌های جاده مخصوص در مقابل اما به حجم تولید تیبا افزوده‌اند، خودرویی که مانند پراید توان پاس کردن استانداردهای جدید را ندارد. این در حالی است که سایپایی‌ها قصد دارند تیبا را جایگزین پراید کنند. هرچه هست، طبق آمار اعلامی، تیبا ۱۲۶ هزار و ۷۷۶ دستگاه تیراژ در ۹ ماه امسال داشته و با توجه به این رقم، تولید خودرو موردنظر در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۵/ ۶۴ درصد جهش داشته است.