تعریف شهرک فناوری چیست ؟
شهرک فناوری (Technopark ) سازمانی است که بوسیله متخصصین حرفه ای
مدیریت می شود و هدف
اصلی
آن افزایش ثروت در جامعه از طریق ارتقاء فرهنگ نوآوری و رقابت سازنده میان شرکت های حاضر
در شهرک و موسسه های متکی بر علم و دانش است. برای دستیابی به این هدف یک شهرک فناوری ، جریان دانش و فناوری را
در میان دانشگاهها ،
موسسه های تحقیق و توسعه ، بنگاه های خصوصی و بازار ، به حرکت انداخته و مدیریت می
کند و رشد شرکت های متکی بر نوآوری را از طریق مراکز خدمات فناوری و کسب و کار و فرآیند های زایشی تسهیل می کند.
شهرک ها همچنین
خدمات مناسب دیگری به همراه فضاهای کاری و تسهیلات با کیفیت بالا فراهم می نمایند.
در شهرک های فناوری چه واحدهایی مستقر می
شوند ؟
واحدهای مستقر در شهرک دارای هویت حقوقی مستقل از شهرک هستند. این
واحدها با توجه
به
اساسنامه و یا سایر اسناد قانونی در زمینه تحقیقات کاربردی و توسعه ای ، طراحی مهندسی ، مهندسی معکوس ، انتقال فناوری ، ارائه خدمات
تخصصی و فعالیت در
جهت تجاری کردن نتایج تحقیقات فعالیت داشته و در قالب واحدهای خدمات مشاوره ای ،
واحدهای تحقیق و توسعه صنایع ، آزمایشگاه ها ، کارگاه های کوچک و یا مراکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاه ها یا دستگاه
های اجرایی به کار می
پردازند. این تعریف ، با رعایت مقررات مربوط ، شامل شرکتها و موسسات خارجی نیز می گردد.
در شهرکهای فناوری چه اقداماتی صورت می
پذیرد ؟
1)
کمک به ارتقاء دانش فنی واحدهای فناوری به منظور رقابت در عرصه جهانی
2)
سازماندهی برای ارائه خدمات موثر و مورد نیاز به واحدهای فناوری به منظور کمک به
رشد آنها
3)
سازماندهی توانایی ها
و امکانات موجود در منطقه برای ایجاد پیوند بین امکانات و منابع دانشگاهها و مراکز پژوهشی و فناوری و صنعتی منطقه و
توانایی های واحدهای
فناوری
4)
کمک در جهت دهی مراکز پژوهشی مرتبط با شهرک به سوی تحقیق در رشته های مورد نیاز
واحدهای فناوری
5)
ایجاد فضای مناسب فعالیت علمی و مهندسی برای جذب دانشمندان و متخصصان داخل و خارج
از کشور
6)
ایجاد بستر مناسب برای فعالیت واحدهای تحقیق و توسعه در شهرک
7)
ایجاد بستر مناسب حضور و همکاری واحدهای فناوری خارجی در شهرک برای توسعه فناوری
بنگاه های بومی
8)
ایجاد بستر لازم برای فعالیت مشترک واحدهای فناوری داخلی و خارجی با روش شبکه سازی
آنها
9)
تشویق پژوهش با هدف توسعه محصولات و فرآیندها متناسب با بازار
10)
تشویق پژوهش با هدف دستیابی به فناوری های متناسب با بازار
11)
کمک به ایجاد بنگاه های اقتصادی جدید از طریق مراکز رشد واحدهای فناوری
ویژگی های شهرک فناوری چیست ؟
1)
قابلیت دسترسی ساده به آن بصورت فیزیکی و مجازی
2)
دارای ساختار ستادی کوچک ولی توانمند و مدیریت با تجربه در راهبری امور فناوری
3)
دارای توان تدارک امکانات و خدمات با ارزش افزوده بالا
4)
دارای زیرساخت های تاسیساتی و شهری و ارتباطاتی مناسب
5)
دارای دسترسی مناسب از قبیل اتوبان ، فرودگاه ، راه آهن
6)
دارای معماری نوین ساختمانی و محیط آرام و دلپذیر
7)
گرایش به خودگردانی در نگهداری شهرک و پشتیبانی دولت در راهبری نرم افزاری
شهرک های فناوری از چه قسمت هایی تشکیل می
شود ؟
1)
مدیریت راهبری
2)
مدیریت نگهداری
3)
مرکز خدمات فناوری و کسب و کار
4)
واحدهای فناوری
5)
مرکز رشد کسب و کار (بنگاه های نوپا )
6) نمایشگاه
7)
کارگاه ها و آزمایشگاه ها
مراکز ارائه دهنده خدمات فناوری و کسب و کار
در سطح جهانی با چه نام هایی شناختهمی شوند؟
این مراکز در کشورهای مختلف متناسب با نوع
خدماتی ( اصولاً خدمات تخصصی ) که ارائهمی کنند ، دارای نامهای متنوعی هستند.
خدمات توسعه کسب و کار
( Business Development Services- BDS ) شامل طیف وسیع و متنوعی از خدمات غیر مالی ( Non-Financial ) است که بمنظور بهبود عملکرد بنگاههای کوچک و
متوسط ، دستیابی به بازار و ارتقاء توان رقابتی این بنگاهها ارائه می گردد و این خدمات بر روی ویژگی های ساختاری SMEs تاثیر گذارده و آنها را
رقابت پذیرتر می سازد و امروزه نقش و اهمیت خدمات کسب و کار
(BDS ) در توسعه کمی و کیفی بنگاههای کوچک و متوسط در سطح جهان بخوبی شناخته شده و بعنوان
ابزاری برای توسعه بنگاهها مورد توجه سیاستگزاران قرار گرفته است. رشد خدمات ارائه شده توسط مراکز خدمات کسب و
کار در برخی کشورها از
جمله کشورهای عضو OECD سالانه به
حدود ده درصد بالغ می گردد.
یکی
از علل عمده چنین رشدی ، رشد تقاضای خدمات توسط بنگاههای کوچک و متوسط از یک سو و رشد عرضه
خدمات توسط ارائه کنندگان خدمات توسعه کسب و کار ( BDS Providers ) از سوی دیگر می باشد.
عوامل اصلی موفقیت این طرح در چیست ؟
موفقیت چنین طرح هایی در ایجاد گسترش بنگاه های کوچک و متوسط صنعتی و
ایجاد یک پیکربندی
صنعتی در یک محیط ، نیاز به گذشت زمان با توجه به میزان انطباق پذیری با محیط
پیرامونی و الزامات طرح دارد.
معهذا فاکتورهای اصل موفقیت طرح را می توان
به شرح زیر ذکر کرد :
1)
پیوستگی ، تنوع و کیفیت ذینفعان ، میزان انگیزه آنها و مقررات حاکم بر منطقه
استقرار طرح.
2)
حرفه ای بودن ، میزان تخصص افراد تشکیل دهنده هسته مرکزی راهبری طرح
3)
توانایی همکاری و تعامل موثر با سایر نقش آفرینان در بخش های خصوصی و عمومی
معیارهای موفقیت مراکز خدمات فناوری و کسب و
کار چیست ؟
چهار معیاری که سازمان صنایع کوچک و شهرکهای
صنعتی ایران جهت تحقق اهدافایجاد این مراکز مورد نظر قرارداده است عبارتند از :
بنگاه داری ( کسب و کار )
:
بویژه در صنایع کوچک
و متوسط بیش از گذشته بعنوان
محرک
اصلی برای توسعه محسوب شده و منبع اصلی اشتغال می باشد.
نوآوری :
در همه زمینه ها
تنها راه در پیش روی هر کس برای پیدا کردن بازار فروش بزرگتر ، وسعت بخشیدن به دیدگاهش برای عمل و افزایش رقابت می
باشد. در نتیجه تعریف
نوآوری از این دیدگاه عبارت از هر فرآیندی است که باعث افزایش آگاهی و قابلیت
رقابتی صنایع می گردد.
شبکه سازی :
در
جهان امروز با
پدیدار
شدن مفهومی چون جهانی سازی ، زمانی که ارتباطات ، انتقال دانش و همکاری ، فاکتورهای
کلیدی موفقیت محسوب می شوند ، شبکه های بین المللی بویژه در صنایع کوچک نقش حیاتی را ایفا می کنند. جهانی نمودن
یک صنعت نه تنها به
معنای دستیابی به بازار جهانی است بلکه به منظور یافتن صنایع مشابه جهت تبادل تجارب و اطلاعات در مقیاس جهانی نیز صورت می
گیرد.
مراکز:
مراکز با ایجاد ساختارهای از پیش تعیین شده
ای که با گذشت زمان بدست
آمده
اند ، وظیفه به اشتراک گذاشتن اطلاعات ، ارزیابی سیستم ها و انتقال تجربیات به واحدهای
نوپا را بر عهده دارند.
پوشش عملیاتی طرح به چه میزان است ؟
هدف از طرح فعالیت در نواحی بسیار نزدیک به محل استقرار آن یعنی
نواحی ای است که منابع
خود را از آنها تامین می کند ولی به هر صورت می تواند خدماتی را به خارج از این
نواحی نیز ارائه دهد.
یک واحد فناور چگونه در شهرک فناوری مستقر
می شود :
یک واحد فناور که در زمینه خدمات فناوری و کسب و کار ( مانند :
بهینه سازی ، کیفیت و
استاندارد ، تجهیزات و ماشین آلات ، بازار و فروش ، سرمایه گذاری ، مالی و حقوقی ، مدیریت ، آموزش تخصصی و عمومی ) از مراجع قانونی
ذیربط دارای مجوز
است. درخواست استقرار خود را با تکمیل برگه های ویژه مشخصات واحد متقاضی به شهرک فناوری ارائه می نماید.
پس از بررسی تخصصی سوابق و توانمندی های واحد
متقاضی در راستای نیازهای تخصصی شهرک فناوری در صورت حائز بودن شرایط مورد نظر با استقرار واحد مذکور موافقت می
شود.
استقرار واحدهای فناور در عمل به چه صورت می
باشد ؟
استقرار در شهرک فناوری به دو صورت می باشد :
الف ) تخصیص زمین آماده سازی شده صنعتی بطور نمونه
برای واحدهای R&D و آزمایشگاه
ها
ب) اجاره سالیانه دفاتر بطور نمونه به
واحدهای خدمات مهندسی و مشاورین صنعتی و مدیریتی
توضیح مهم : تخصیص زمین و اجاره دفاتر
براساس قیمت های مصوب توسط شرک شهرکهای صنعتی استان صورت می پذیرد.
مزایای استقرار در شهرکهای فناوری برای
واحدهای فناور چیست ؟
جدای از برخورداری از مزیت های عام که به تبع استقرار در یک مجتمع
سامان یافته متکی به
دانش ، عاید می شود واحدهای فناور مستقر در شهرکهای فناوری تحت پوشش سازمان صنایع کوچک
و شهرکهای صنعتی ایران از مزایای زیر برخوردار می باشند
:
1)
پرداخت بهای حق بهره برداری از تاسیسات و امکانات زمین تخصیصی به صورت نقد و اقساط
2)
معافیت از پرداخت تمام یا بخشی از اجاره بهای دفاتر مشروط به فعال بودن واحد بر
اساس ارزیابی های ادواری
3)تقدم
در برخورداری از حمایت های مالی ، آموزشی و فنی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی
ایران
4)
برخورداری از مزایای قانونی شهرک های صنعتی ( مانند معافیت های مالیاتی ، عوارض
ساخت و ساز و ... )
5) قرار گرفتن در شبکه ملی انتقال فناوری و
دسترسی به ظرفیت های آن در سطح ملی و بین المللی
در حال حاضر شهرک های فناوری کشور در کجا
قرار دارند ؟
سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران در
حال حاضر اجرا و تکمیل 6 شهرک به شرح زیر را دردست پیگیری دارد :
1)
شهرک فناوری صنایع غذایی در مجاورت شهر مشهد
2)
شهرک فناوری قطعات خودرو در مجاورت شهر تبریز
3)
شهرک فناوری فناوری اطلاعات درمجاورت شهر تهران
4)
شهرک فناوری صنایع غذایی و الکترونیک در مجاورت شهر ارومیه
5)
شهرک فناوری صنایع شیمیایی و پتروشیمی درمجاورت شهر شیراز
6)
شهرک فناوری اصفهان در مجاورت شهر اصفهان
لازم به ذکر است که طرح مطالعاتی ایجاد شهرک
فناوری در مجاورت شهر قزوین و شهر همدان نیز در دست انجام است.