استفاده از امكانات فناوری اطلاعاتی و ارتباطی روز، برای اقشار مختلف مردم
و براساس سطح علایق و نیازهای آنان، افزایش یافته است. البته ضریب استفاده
و بهره وری و كسب حداكثر اثربخشی از پتانسیل های اقتصادی، فرهنگی و علمی
آی تی در اینترنت تناسب مستقیمی با سواد و سطح امكانات جوامع دارد. اكنون،
جامعه جوان ایرانی، با حدود ۷ میلیون كاربر اینترنت و در اختیار داشتن ده
ها هزار سایت فارسی و صدها هزار وبلاگ، پویایی زیادی را در دهكده
الكترونیكی وب به راه انداخته است. ایرانیان هیچ سایت مشهور بین المللی در
اینترنت ندارند. اما از اواخر دهه هفتاد، سایت های آموزشی و اطلاع رسانی
قوی و مهمی راه اندازی كرده اند كه مورد توجه بوده است. یكی از این دسته
پایگاه های اطلاع رسانی، پایگاه هایی مربوط به اطلاع رسانی بازار سرمایه
ایران در وب بوده است.
• بورس در اینترنت
اگر چه هنوز قواعد تجارت در وبگاه های فارسی مشاهده نمی شود، اما سایت های
زیادی به فارسی راه اندازی شده اند، كه حداقل تجربیات خوبی را در این
زمینه به علاقه مندان ارائه می كنند. سایت های آموزشی و تجربی كه بدون
كوچكترین هزینه و شارژ خاص، ساعت ها مشاوره الكترونیكی را بر روی فایل های
اطلاعاتی فارسی قابل دانلود، قرار داده اند. از آشپزی چینی تا آموزش مبانی
بورس بازی در بازارهای بین المللی، مطالب متنوعی در هزاران سایت فارسی
اینترنت طراحی و تولید شده اند. سایت مشهور لینكستان www.linkestan.com
دایركتوری بیش از ۱۱ هزار سایت فارسی را ارائه كرده است. در این بین، طبقه
بندی مربوط به سایت های فعال در امور بازار سرمایه ایران و جهان (فاركس)،
قابل تامل است. گسترش حجم تولید محتوا در وب مخصوصاً رویكرد تخصصی مداری
در تولید محتوا در سایت های فارسی، مسئله ای است كه زمینه ساز حضور قابل
توجه بورس ایران در اینترنت شده است. شركت های كارگزاری، مراكز مشاوره و
پایگاه های اطلاع رسانی شركت های پذیرفته شده در بورس تهران، از جمله
مراكز اطلاع رسانی الكترونیكی پرمخاطب مربوط به مسائل بورسی ایران در
سرزمین دیجیتال است. با وجود آن كه آغاز كار دولت جدید، باعث چهار رقمی
شدن شاخص كل بورس تهران در ماه های اخیر شد و نماد ده ها شركت فعال ایران
در بورس به دلیل مسائل اقتصادی بسته شد، اما از هفته گذشته وضعیت بهبود
یافت. افزایش شاخص كل و بازگشت شركت های نماد بسته به تالار اصلی و كاهش
تنش های سیاسی و اقتصادی كشور در یك ماه گذشته، امیدواری را به بازار ۳۰
میلیارد دلاری بازار سرمایه ایران برگردانده است.
تنزل وضعیت بورس در
كشورهای حوزه خلیج، از دیگر زمینه های توجه مجدد سرمایه گذاران و علاقه
مندان به بورس كشور شده است. همین امر تاثیر بسزایی در ارتقای حجم بازدید
از سایت های اطلاع رسانی بورس رسمی و غیررسمی ایران در وب داشته است.
استفاده از سایت های وب فارسی برای پیگیری مسائل بورس اوراق بهادار ایران
به حدی در چند سال اخیر افزایش یافته است كه حتی مسائل حاشیه ای خارج از
بورس نیز در وبگاه های فارسی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد. چندی پیش
كه ۲۵ میلیارد تومان سهام پذیره نویسی بانك سرمایه در عرض چند ساعت به
فروش رسید، كاربران حرفه ای و علاقه مندان به بازار بورس در انجمن های
تخصصی و در محیط های چت سایت های مشهور داخلی و بین المللی به تبادل
اطلاعات مربوط به این پذیره نویسی بزرگ اقدام كردند. ده ها وبلاگ فارسی،
امروزه، بحث های داغ جالبی را در مورد مسائل بورس كشور مطرح كرده اند كه
این مسئله، گامی مهم در پاتوق شدن سایت ها برای رایزنی در مورد مسائل
بازار سرمایه به شمار می رود. نمونه این جدل های الكترونیكی را می توان در
سایت www.talarebourse.com دنبال كرد. هم اكنون كه بازار سرمایه ایران، با
در اختیار داشتن ۳ میلیون نفر سهامدار و بیش از ۴۰۰ شركت پذیرفته شده در
تالار بورس، عصر نوینی را از برگ پرفراز و نشیب خود سپری می كند، دستیابی
به اطلاع رسانی شفاف الكترونیكی و تسهیل خرید و فروش سهام از طریق وب، از
جایگاه مهمی برخوردار شده است. پررونق كردن بازار سرمایه و كاهش حجم
نقدینگی تورم زا در بازار كشور و در نتیجه اتخاذ سیاست های انقباضی دولت
برای رونق اقتصادی و گسترش اشتغال با اطلاع رسانی و دستیابی به سیستم های
آی تی مدار، امكان پذیر است.
وقتی بتوان آخرین تحولات و وضعیت قیمت شركت
های پذیرفته شده را در قالب مشاوره های الكترونیكی و اطلاع رسانی آن لاین
در اختیار داشت و با پشتوانه كارت های اعتباری الكترونیكی، به خرید و فروش
الكترونیكی سهام پرداخت، می توان شاهد حضور حجم گسترده ای از متقاضیان
سرمایه گذاری بود. شاید یكی از مهمترین دلایل استقبال جهانی از بازارهای
فاركس www.forex.com قابلیت الكترونیكی كامل آن برای متقاضیان سرمایه
گذاری است. این مسئله برای بازار سرمایه كشورهای اروپایی و حتی آسیایی نیز
جاری است.
سهام دیجیتالی چگونه سهامی است؟ آیا خرید و فروش الكترونیكی سهام در بازار
سرمایه ایران امكان پذیر است؟ اینها پرسش هایی است كه علاقه مندان به
بازار سرمایه ایران مطرح می كنند. اما واقعاً در دنیای دیجیتالی امروزی،
قابل قبول خواهد بود كه برای دستیابی به اطلاعات اقتصادی، راه حل های سنتی
اطلاع رسانی و اطلاع یابی را دنبال كنیم؟ قطعاً خریدار واقعی و علاقه مند
با وجود بسترهای مجازی مطمئن و پیشرفته، حاضر به ریسك پذیری معقول است.
اگر این خریدار، به هزاران نفر گسترش یابد، شاهد گردش مالی چند میلیون
دلاری در بازار بورس ایران از جانب سیستم تجارت الكترونیك كشور خواهیم
بود. پس بدیهی است كه موفقیت بازارهای بورس با اتكا به فناوری اطلاعات، تا
حد زیادی تضمین شده است. در كشور ما نیز اگرچه برخی از بانك های دولتی و
خصوصی سامانه های پرداخت الكترونیكی را بر روی سایت های وب فراهم كرده
اند، اما هنوز به طور قطعی نمی توان خرید و فروش الكترونیكی سهام را در
اختیار داشت. البته بد نیست در این مورد به سایت بانك توسعه صادرات ایران
در نشانی اینترنتی: www.edbi.org/Saham.htm مراجعه كنید كه راهنمایی خوبی
را در این زمینه ارائه كرده است. تجارت الكترونیكی محض سهام در كشور هنوز
به وقوع نپیوسته است. اما سایت های متعدد اطلاع رسانی بورس ایران، در كنار
سایت های شركت های كارگزاری رسمی، در حفظ عطش علاقه مندان بورس، موثر
هستند. سایت رسمی سازمان بورس اوراق بهادار تهران در نشانی
www.irbourse.com، مانند پایگاه بورس لندن: www.londonstockexchange.com،
جذابیت طراحی و اطلاع رسانی گسترده در اختیار ندارد. اما همین پایگاه هر
روز تا ساعت كاری سازمان بورس از حجم مخاطب زیادی برخوردار است. مراكز
اطلاع رسانی خصوصی بورس كشور مثل پارس پرتفولیو: www.parsportfolio.com،
ایران بورس www.boursenews.net، www.tehranstock.com و پایگاه میهن بورس:
www.mihanbourse.com از جمله پربیننده های این حوزه هستند. اخیراً سایت
خبرگزاری اقتصادی ایران (ایكو نیوز) هم كه در نشانی https://www.econews.ir
فعالیت می كند، به جمع این سایت ها پیوسته است.
در افزایش آشنایی عمومی به بازار بورس، وبلاگ ها و سایت های آموزشی نقش
تاثیرگذاری دارند. معمولاً در سایت های شركت های كارگزاری رسمی سازمان
بورس اوراق بهادار، مطالب آموزشی و اطلاع رسانی با سطوح كاركردی مختلف
ارائه می شود كه برای بازدیدكننده آماتور جالب توجه است. سایت اینترنتی
سهم آشنا https://www.abco.ir، مثل سایت كارگزاری كیمیاسهم،
www.kimiasahm.com، از جمله چنین پایگاه هایی است. معمولاً در این سایت
ها، درباره اصول و مفاهیم بورس، مفاهیم سرمایه گذاری، آمار روزانه
معاملات، اطلاعات فنی روی جدول های الكترونیكی آن لاین، اخبار بازار بورس
و مشاوره های آن لاین رایگان، مطالبی ارائه می شود كه در سایت های رسمی
بورس خیلی مورد توجه نیست. مهمتر از همه استفاده از سایت های شركت های
كارگزاری رسمی بورس، شما را در استفاده از یك مرحله پیش زمینه برای ورود
رسمی به بورس آماده و راهنمایی می كند. البته برخی از سایت های فارسی، سی
دی ها و بخش های آموزشی الكترونیكی ارزنده را برای آموزش مجازی علاقه
مندان به مبانی سرمایه گذاری در بورس فراهم كرده اند كه استفاده از آنها
نیز برای علاقه مندان توصیه می شود. یكی از این وب سایت ها سایت بازار
بورس دات كام است كه در آدرس www.bazarbors.com قابل استفاده است. البته
سایت رسمی شركت خدمات بورس تهران www.tsesc.com نیز، منبعی ارزنده در این
راستا تلقی می شود. به هر حال رویكرد دولت الكترونیك (e-government) و
تقویت مبانی آن در چارچوب برنامه های راهبردی كشور، گام مهمی در راستای
تقویت بنیه بورس بازی الكترونیكی در كشور به شمار می رود.
دولت می تواند
با تقویت سایت های رسمی خود در وب و آموزش عمومی به استفاده از قابلیت های
وب به استفاده از بازار سرمایه كشور به طور غیرمستقیم، زمینه باروری این
بازار بی بدیل و بكر را از طریق ICT فراهم كند. این كه هر ایرانی بالغ، یك
كد الكترونیكی خرید و فروش سهام در اختیار داشته باشد، امیدواریم مانند
دریافت كد ملی مورد تشویق قرار بگیرد.