فارکس چیست؟

بازار مبادلات ارز که به آن FOREX یا FX نیز گفته می شود. بازار فارکس با متوسط گردش مالی روزانه ۱.۵ تریلیون دلار بزرگترین بازار مالی جهان است . معامله ارز یعنی خرید یک ارز و فروش ارزی دیگر به صورت همزمان . ارزهای جهان نرخ شناور دارند و همواره به صورت دوتایی معامله می شوند،
بازار مبادلات ارز که به آن FOREX یا FX نیز گفته می شود. بازار فارکس با متوسط گردش مالی روزانه ۱.۵ تریلیون دلار بزرگترین بازار مالی جهان است . معامله ارز یعنی خرید یک ارز و فروش ارزی دیگر به صورت همزمان . ارزهای جهان نرخ شناور دارند و همواره به صورت دوتایی معامله می شوند،; مثلاً یورو/دلار یا دلار /ین .
فارکس، خرید یک ارز و فروش ارز دیگر در یک بازار over the counter ( بازاری که مکان فیزیکی ندارد) می باشد که ارزها به صورت جفتی معامله می شوند مانند EUR/USDحجم عظیمی از این معاملات ارزی به جای نقل و انتقال واقعی ارز, از طریق بدهکار و بستانکار کردن حساب های بانکی انجام می شود. با توجه به این که همه ملل بسوی جهانی سازی اقتصاد پیش می روند و همه فعالیتهای اقتصادی نهایتاً باید به پول برگردانده شوند فعالیت این بازار ادامه خواهد یافت و هرگز متوقف نمی شود.
بازار فارکس در واقع یک بازار بین بانکی می باشد که در حقیقت معاملات بین طرفین از طریق تلفن یا شبکه الکترونیک(Swift & Internet)هدایت و کنترل می شود. البته شبکه سوئیفت توسط بانک ها مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع زبان مشترک بانکداری بین المللی شبکه سوئیفت می باشد.
بازار فارکس بازار بسیار بزرگی است که افراد زیادی در آن شرکت می کنند که نه تنها یک بازیگر بلکه حتی یک دولت بزرگ نیز نمی تواند کاملا کنترل مسیر و جهت طولانی مدت بازار را کنترل کند. بنابراین تعدادی از متخصصان از فارکس به عنوان " بهترین و سطح بالاترین زمین بازی یاد کرده اند.
بازار فارکس ، همانطور که از اسم آن پیداست بازار معاملات ارزهای معتبر جهانی است . ارزهای عمده ای که در بازار فارکس معامله می شوند عبارتند از؛ دلار آمریکا ، دلار استرالیا، ین ژاپن، یورو، پوند انگلستان ، فرانک سویس و دلار کانادا، در بازار فارکس همیشه با یک جفت ارز سر و کار داریم ( برخلاف سهام و کالاها ) مثلاً یورو در مقابل دلار آمریکا . دلیل آنهم واضح است زیرا معامله گر برای خریداری یک نوع ارز ملزم به ارائه یک نوع ارز دیگر است . همانطور که مثلاً شما به بانک یا صرّافی رجوع کرده و برای تهیه دلار یا یورو بایستی مبلغ معینی به ریال بپردازید . در گذشته مکانیسم معاملات در بازار فارکس بدین صورت بود که شخص معامله گر بایستی به دفتر کارگزار یا از طریق تلفنی یا حضوری مراجعه می کرد و با توجه به تحلیلی که از منحنی نوسانات ارزهای مورد علاقه خود انجام داده بود دستور خرید یا فروش می گذاشت و مشخص می کرد در چه مبلغ سود یا ضرر معامله بسته شود ولی امروزه با گسترش اینترنت و تجارت الکترونیک براحتی می توان با اتصال به اینترنت و بهره گرفتن از یک نرم افزاری که کارگزار در اختیار معامله گر قرار می دهد اقدام به معامله نمود .
تاریخچه توسعه و گسترش بازار فارکس در سال ۱۹۶۷ بانکی در شیکاگو از دادن وام به صورت پوند به یک استاد دانشگاه به نام میلتون فریدمن خودداری کرد زیرا وی قصد داشت از این وام برای سلف خریدن پول کشور انگلستان استفاده کند . فریدمن که می دانست پوند در مقابل دلار ارزش بسیار بالاتری دارد قصد داشت آ ن را بفروشد و بعد از آن که قیمت آن نزول کرد ، دوباره آن را جهت بازپرداخت به بانک بخرد و به این وسیله در زمان اندکی سود ببرد.
خودداری بانک از دادن این وام بر اساس توافق نامه برتن وودز بود که ۲۰ سال پیّش از آن به تصویب رسیده بود. بر اساس این توافق نامه نرخ پول ملی هر کشور در برابر دلار ثابت بود و برای دلار نرخ ۳۵ دلار در مقابل هر انس طلا تعیین شده بود هدف توافق نامه برتن وودز که از سال ۱۹۴۴ به اجرا درآمد ایجاد ثبات بین المللی پولی با جلوگیری از به جریان افتادن پول بین کشورها و محدود ساختن سوداگری با پول دیگر کشورها بود . قبل از این توافق نامه، پایه ارز طلا بر سیستم اقتصاد بین المللی حاکم بود.
از سال ۱۸۷۶ تا جنگ جهانی اول ، پایه ارز طلا باعث ایجاد فاز جدیدی در ثبات قیمت ها شد چرا که قیمت طلا پشتیبان پول بود . این سیستم موجب شد سنت صدها ساله پادشاهان و فرمانروایان که ارزش پول را خودسرانه پائین می آورند و باعث ایجاد تورم می شدند منسوخ شود. اما توافق نامه برتن وودز و پایه ارز طلا سیستمهای بی ایرادی نبودند هنگامی که یک اقتصاد به قدرت می رسید، شروع به واردات سنگین از کشورهای دیگر می کرد تا آنجا که ذخایر طلایی که پشتوانه پول آن اقتصاد بود ،ته می کشید در نتیجه این امر از عرضه پول کاسته شده و نرخ بهره افزایش می یافت و فعالیتهای اقتصادی به حدی پایین می آمد که به رکود می انجامید در نهایت قیمت کالا به پائین ترین سطح خود می رسید و کشورهای دیگر را ترغیب می کرد برای خرید بی حساب و کتاب به آنها هجوم آورند . در نتیجه با تزریق طلا به اقتصاد دوباره عرضه پول افزایش یافته ،نرخ های بهره کاهش می یافت و دوباره اقتصاد ثروتمندی به وجود می آمد.
این فرایند رونق ـ نزول اقتصادی در زمان سلطه پایه ارز طلا ادامه داشت تا آن که وقوع جنگ جهانی اول باعث توقف گردش تجارت و مانور آزادانه طلا شد .پس از دو جنگ جهانی توافق نامه برتن وودز به تصویب رسید و کشورهای امضا کننده موافقت کردند با سود اندکی ارزش پول خود را در برابر دلار و همچنین نرخ معادلی را برای طلا ثابت نگهدارند . این کشورها مجاز نبودند ارزش پول خود را برای منافع تجاری پائین آورند و در صورت انجام چنین امری فقط می توانستند حداکثر ۱۰ درصد از ارزش پول خود بکاهند.
در دهه پنجاه میلادی حجم روزافزون تجارت بین المللی منجر به جابجایی سرمایه های انبوهی شد که حاصل ساخت و سازهای پس از جنگ بود این کار باعث بی ثباتی نرخ های ارزی تعیین شده در توافق نامه برتون وودز شد . سرانجام در سال ۱۹۷۱ این موافقتنامه باطل شد و دیگر دلار امریکا قابل تبدیل به طلا نبود .تا سال ۱۹۷۳ شناوری ارزهای کشورهای مهم صنعتی بیشتر شد و عمدتا عرضه و تقاضای بازار معاملات ارز قیمت آنها را تعیین می کرد در طول دهه ۷۰ میلادی قیمتها روزانه در حال تغییر بودند . با حجم سرعت و ناپایداری روز افزون که منجر به ایجاد ابزار جدید مالی بی قانونی بازار و آزاد شدن تجارت شد در دهه ۸۰ میلادی خروج سرمایه ها از مرزها با پیدایش رایانه و تکنولوژی تسریع و باعث گسترش بازار به آسیا ، اروپا و امریکا شد.
پس از آن بانک ها که به لحاظ ماهیت بانکی خود همیشه درگیر جریان ارزهای خارجی بودند به فکر مدیریت منابع ارزی خود افتادند و به همین جهت یک جریان بین بانکی را بوجود آوردند تا بواسطه آن بتوانند ارزهایی را که فکر می کردند در آینده ارزش بیشتری خواهند داشت را تهیه و آنهایی را که فکر می کردند ارزش خود را از دست خواهند داد بواسطه این جریان بفروشند لذا به خاطر این که هر بانکی استراتژی خاص خود را دنبال می کرد جریانی بنام جریان تبادل ارزهای خارجی ایجاد گردید.
معاملات ارزی از حدود روزانه ۷۰ میلیارد دلار در دهه ۸۰ ، دو دهه بعد به روزانه ۱.۵ تریلیون دلار افزایش یافت . یکی از عوامل عمده تسریع یافتن تجارت ارز گسترش سریع بازار یورو به دلار بود ، جایی که دلار آمریکا در بانک های خارج از آن کشور به سپرده گذاشته می شود . به همین ترتیب در بازارهای اروپایی دارائیهای به غیر از ارز کشور مربوطه سپرده گذاری می شود . بازار یورو به دلار ،اولین بار در دهه ۵۰ به وجود آمد . زمانی که درآمد نفت روسیه که به دلار بود ، از ترس آنکه توسط قانون گذاران امریکا بلوکه شود ، خارج از آن کشور به سپرده گذاشته شد.
این کار سرمایه برون مرزی عظیمی را از کنترل مقامات امریکا خارج کرد . سپس دولت امریکا قوانینی وضع کرد تا وام دادن به خارجیان را محدود کند . بازارهای اروپایی جاذبه خاصی داشتند چرا که مقررات کمتر و بازده بیشتر داشتند . از اواخر دهه ۸۰ به بعد شرکتهای امریکایی شروع به گرفتن وام از کشورهای آن سوی آب کردند و بازارهای اروپایی را مکان سودمندی برای کنترل نقدینگی ، گرفتن وامهای کوتاه مدت و تامین مالی واردات و صادرات یافتند . لندن بازار عمده برون مرزی بوده و هست . در دهه ۸۰ میلادی وقتی بانکهای انگلیس برای حفظ موقعیت راهبرانه خود در تجارت جهانی شروع به وام دادن دلار به عنوان جایگزینی برای پوند کردند ، به یک مرکز کلیدی در بازار یورو به دلار مبدل شدند .
موقعیت مناسب جغرافیایی لندن ( که بین بازارهای آسیا و امریکا واقع شده است ) یکی دیگر از دلایل حفظ برتری این کشور در بازارهای اروپایی است.
بزرگترین بازار تجاری دنیا خبر کشف طلا در مسیر رودخانه کالیفرنیای شمالی در دهه۱۸۴۰ افراد زیادی از سراسر امریکا و اروپا را به آن منطقه کشاند و باعث هجوم به سمت طلا شد . اما سال هاست که خبر کشف طلا در مسیر رودخانه کالیفرنیای شمالی در دهه۱۸۴۰ افراد زیادی از سراسر امریکا و اروپا را به آن منطقه کشاند و باعث هجوم به سمت طلا شد . اما سال هاست که معادن با ارزش دیگری کشف شده است که انسانهای زیادی را به فکر اشتغال و جمع آوری مال و ثروت در این معادن جدید وادار نموده است. این بار دیگر نیازی به مسافرت طولانی و ابزار آلات حفاری و امثال انها برای جمع آوری طلا و ثروت نیست. بلکه تنها به ابزار امروزی از قبیل دستگاه رایانه ،خط تلفن، نرم افزار و روشهای نو نیاز است.
هجوم امروزی به سمت طلا چیزی جز فرصت های تجاری در شبکه های خصوصی رایانه و اینترنت معروف به تجارت الکترونیک(E-commerce) نیست.
یکی از مهم ترین شاخه های تجارت الکترونیک، دادوستد آنلاین( online trading) می باشد که توسط آن می توان معاملات روی خط و onlineارز(یورو-دلار- پوند و....)و فلزات گرانبها(طلا-نقره ) وکالاهای استراتژیک (نفت) وحتی شاخص های مهم دنیا مثل داوجونز-استاندارد اند پورز و غیره را انجام داد. در تجارت آنلاین می توان سهام مرغوب یا به اصطلاح بلوچیپ(Blue chip) را نیز مورد دادوستد قرار داد. بطور مثال می توان سهام یاهو، مایکروسافت، تری ام ، جی ام و غیره را معامله کرد.
در یک نوع بازار فوق کالا تحویل می گردد که به آن physically delivery می گویند و در نوع دیگر آن کالایی جابجا نمی شود بلکه ارزش آن کالا (سود و زیان ) آن جابجا می شود که به آن Non physically delivery گویند.در واقع مشتقات) (Derivativesبه بازارهای گفته می شود که در آن کالایی جابجا نمی شود بلکه سود و زیان حاصل از معاملات به حساب معامله گر افزوده یا کاسته خواهد شد. فارکس نمونه ای از این بازار است .
بازار CFD یا Contract for difference در این نوع از بازار شما فقط در اختلاف قیمت ها شریک هستید و در هنگام قرارداد ، بروکر متذکر می شود که شما نمی توانید نسبت به تحویل فیزیکی دارایی مالی مورد معامله، ادعایی داشته باشید.
در این نوع از بازار شما فقط در اختلاف قیمت ها شریک هستید و در هنگام قرارداد ، بروکر متذکر می شود که شما نمی توانید نسبت به تحویل فیزیکی دارایی مالی مورد معامله، ادعایی داشته باشید بلکه فقط نسبت به اختلاف قیمت ها مدعی هستید. شما می توانید در این بازار به جز جفت ارزهای مهم دنیا ( بازار فارکس) سایر شاخص ها مانند داوجونز، نزدک و غیره را داد و ستد نمایید. حتی در این بازار شما می توانید فلزات گرانبها ( طلا و نقره) و کالاهای استراتژیک ( نفت) و سهام مرغوب که دارای نقد شوند گی بالایی هستند را معامله کنید .
برای کس که می خواهد وارد بازار CFD شود، آگاهی تفاوت مشخص بین بورس بازی و سرمایه گذاری بسیار اهمیت دارد. تجارت در بازار CFD طبیعتاً ماهیت سودا گرانه دارد. CFD از ناپایدار ترین بازار های جهان است، مخصوصا در معاملاتی که با سپرده احتیاطی انجام می شود ، معامله کوتاه مدت می تواند بسیار سود آور باشد و معامله گرانی که با ریسک زیاد عمل می کنند حتی در شب نیز می توانند سود های بسیار بالایی را کسب کنند. معامله کوتاه مدت یک معامله چالش بر انگیز است و به هیچ وجه برای هر کس مناسب نیست. معامله کوتاه مدت اساسا یک نوع بورس بازی است و آنها فقط سوداگری می کنند. به هر حال اغلب کسانی که در بازار CFD معامله می کنند معامله گران حرفه ای کوتاه مدت نیستند.
اغلب معامله گران طرف قرارداد کارگزاران ، افراد حرفه ای هستند. این افراد معامله کوتاه مدت انجام نمی دهند ، بلکه گه گاه به طور موقت وارد بازار می شوند. این نیز یک سوداگری است و نباید با سرمایه گذاری اشتباه گرفته شود .
معامله موفقیت آمیز یک مساله ساده ای نیست . معامله گر به زمان ، اطلاعات بازار، و درک بازار و مقدار زیادی خودداری نیاز دارد. مدیران مالی و کارشناسان حرفه ای می توانند، افراد کم تجربه را در جهت داد و ستد های درست راهنمایی کنند و تاکتیک های درست معامله و ملاحظات و چیز های عاقلانه و غیر عاقلانه عمل انجام معامله را برای آنها نشان دهند. بر طبق این قاعده منطقی است که به منظور معامله موفقیت آمیز ، یک معامله گر بایستی اطلاعات بنیادی و تکنیکی داشته باشد و بتواند یک تصمیم اساسی مطابق برداشت از وضعیت روانی و انتظارات بازار داشته باشد. تعیین دقیق و درست فرصت ، یک عامل بسیار مهم برای انجام معامله موفقیت آمیز است .
موقعیت مرکزی بازار فارکس در شرح تجارت " فارکس " کلمه بازار کلمه گمراه کننده ای است چراکه برای اکثر ابزارها و وسایل ارزی موقعیت مرکزی وجود ندارد که در آنجا معاملات انجام شود، تجارت فارکس بین صدها بانک بزرگ است که معاملات کمپانی های بزرگ و دولت ها را انجام می دهد .
در شرح تجارت " فارکس " کلمه بازار کلمه گمراه کننده ای است چراکه برای اکثر ابزارها و وسایل ارزی موقعیت مرکزی وجود ندارد که در آنجا معاملات انجام شود، تجارت فارکس بین صدها بانک بزرگ است که معاملات کمپانی های بزرگ و دولت ها را انجام می دهد. این موسسات مکررا نرخ ارزها را در اختیار یکدیگر و بازار گسترده تر قرار می دهند . آخرین نرخ اعلام شده یکی از این بانک ها ، آخرین نرخ بازار برای آن ارز است. معاملات از طریق اینترنت بوسیله تلفن و از طریق ترمینالهای کامپیوتر در صدها نقطه از جهان انجام می شود که به آن بازار فرابورسی یا over the counter گفته می شود .
درکنار بازارهای سازمان یافته بورس ، مجموعه ای از بازارهای فرا بورسی (over the Counter) وجود دارند؛ که برخلاف بورس ها که از نظر فیزیکی مکان معینی دارند، این بازارها، به صورت شبکه ای مبتنی بر ارتباطات تلفنی و رایانه ای هستند که معامله گرانی را به همدیگر مرتبط می سازند که نمی توانند به طور حضوری با هم ارتباط برقرار کنند. در بازار فرا بورس ( OTC) بیشتر معاملات بین موسسات مالی و یا بین یک موسسه مالی و شرکت مشتری آن ، صورت می گیرد . موسسات مالی با عرضه قیمت های پیشنهادی خرید یا فروش ، نقش " بازار ساز " را ایفا می کنند .
معمولاً مکالمات تلفنی در بازارهای فرا بورسی ضبط می شوند و در دعاوی حقوقی یا در موارد اختلاف برانگیز بین معامله کنندگان مورد استناد قرار می گیرند .معمولاً در مقایسه با بازارهای بورس، معامله گران در بازار های بورس ، معامله گران در بازار های فرابورسی (OTC) بسیار بزرگتر از معامله گران در بورس هستند .
مهم ترین مزیت در بازار های فرابورسی، عرضه تسهیلات بیشتر در بازار معاملات است زیرا شرایط قرارداد را بورس تعیین نمی کند و معامله گران به راحتی می توانند در گفتگوی مستقیم با یکدیگر، در رفع نیازهای خود به راه حل های بهینه برسند . تنها مساله ای که به صورت جدی در بازار های فرابورسی مطرح است ریسک اعتباری طرفین معامله است ؛ یعنی این احتمال وجود دارد که طرفین به تعهدات خود عمل نکنند، اخیراً بورس ها تدابیری اتخاذ کرده اند که معمولاً طرفین معامله، از ریسک اعتباری نگرانی نداشته باشند.
عوامل موثر در ارزش ارز شرایط اقتصادی و سیاسی متعددی بر قیمت ارز تاثیر دارند که مهم ترین آنها نرخ بهره، تورم و ثبات سیاسی است.
شرایط اقتصادی و سیاسی متعددی بر قیمت ارز تاثیر دارند که مهم ترین آنها نرخ بهره، تورم و ثبات سیاسی است.علاوه بر این ، دولت ها بعضی مواقع در بازار ارز مشارکت می کنند تا بر ارزش ارز خود تاثیر بگذارند و با سرازیر کردن پول داخلی خود به بازار با هدف پایین آوردن قیمت و یا با خرید ارز به منظور بالا بردن قیمتها در کار بازار ارز مداخله می کنند. این کار مداخله بانک مرکزی نامیده می شود . هر یک از این عوامل بعلاوه سفارشات بزرگ بازار می تواند موجب ناپایداری شدید در قیمتهای ارز شوند . هر چند که اندازه و حجم معاملات بازار ارز اداره بازار را توسط هر کس برای هر مدت زمانی غیر ممکن می سازد .
منحنی های عرضه و تقاضای ارز یک کشور در طول زمان جا به جا می شود و همین انتقال باعث بروز تغییرات دائمی نرخ ارز خواهد شد. این جا به جایی ممکن است بر اثر تغییر سلیقه مردم نسبت به تولیدات داخلی و خارجی – رشد متفاوت اقتصادی- تفاوت نرخ های تورم در کشورهای مختلف- تغییر در نرخ های بهره- تغییر در انتظارات – مداخلات بانک مرکزی جهت انجام سیاست های پولی و ... به وجود آید.
معامله گران اصلی در بازار مبادلات ارز عمده ترین فعالان این بازار بانک ها می باشند، بازاری بین المللی به حساب می آید ، به این دلیل که معاملات بین دو شریک یا دو بانک توسط تلفن یا از طریق شبکه ای الکترونیکی انجام می گیرد.
بازار فارکس یک بازار بین بانکی نامیده می شود به این دلیل که بازیگر کهنه این بازار همانا بانک ها اعم از(تجاری- مرکزی و سرمایه گذاری) بوده اند.اما در حال حاضر بازیگران این بازار علاوه بر بانک ها شرکتهای چند ملیتی- تاجران- شرکتهای بیمه- شرکتهای صادرات و واردات- صندوقهای بازنشستگی- سفته بازان- کارگزاران و اشخاص حقیقی هستند .
عواملی که در این بازار نقش دارند و سبب افزایش یا کاهش قیمت ها می شوند را می توان به ۵ دسته تقسیم نمود؛ دولت ها ، بانک ها ، شرکت های تجاری معامله گران روزانه و افراد عادی . دولت ها با توجه به سیاست کلان اقتصادی کشور خود بطور اخص و اقتصاد کلان جهانی بطور اعم مهم ترین نقش را در تعیین قیمت ها بخصوص قیمت ارزها برعهده دارند . آنها با ارایه اوراق قرضه دولتی و تعیین ارزش و میزان سود آنها تعیین میزان بهره خزانه داری و بانک مرکزی تصویب بودجه و محاسبه افزایش و کسری آن ، سیاست های گمرکی و بازرگانی ، قوانین کار و دیگر پارامتر های عدیده سرنوشت بازارها را تعیین می کنند. به تبع آنها بانک ها با مشاورات کارشناسان اقتصادی خود و تحلیل بنیادی پارامترهای اقتصادی اقدام به برخی معاملات کرده و به نوبه خود در نوسانات قیمت ها سهیم هستند .
شرکت های تجاری توسط صادرات و واردات کالاها بویژه کالاهای اساسی نظیر مواد غذایی نقش خود را در میزان عرضه و تقاضا برای ارزهای شخص ایفا می کنند . مسلماً در کشوری که صادراتش بر وارداتش بچرید واحد پول آن کشور مورد تقاضای بیشتری در سطح جهان قرار می گیرد زیرا دیگر کشورها ملزم به تهیه آن ارز جهت خریداری و وارد کردن کالا از آن کشور هستند. از سوی دیگر کشوری که موازنه صادرات و واردات آن به سوی واردات سنگینی کند مجبور به کاهش ارزش واحد پول خود بوده تا کالاهای خارجی و وارد اتی برای مصرف کننده داخلی گرانتر تمام شده و مصرف کننده داخلی را به استفاده از کالاهای داخلی تشویق نماید و بدین ترتیب بتواند تعدیلی در میزان واردات و صادرات بوجود آورد .
بعد از این سه، نوبت به معامله گران روزانه می رسد. معامله گران روزانه نیز به نوبه خود جهت کسب منفعت از نوسانات روزانه سهم خود را در میزان عرضه و تقاضا ایفا می کنند . عامل آخر افراد عادی هستند که اصلاً بطور حرفه ای با بازار سرو کاری ندارند ولی به جهت رفع نیازهای روزمره خود اقدام به خریداری کالاها و ارزهای مورد نیاز خود می کنند. به عنوان مثال جهانگردی که برای تعطیلات آخر هفته یا آخر سال خود جهت سفر به کشور دیگری اقدام به خریداری ارز کرده و بدین ترتیب در میزان عرضه و تقاضا در رابطه با آن ارز در بازار جهانی سهم خود را ایفا می کند. خصوصیات برتری بازار فارکس نسبت به بازارهای دیگر این بازار دارای ویژگیهای خاص می باشد که در سراسر دنیا به شدت توجه سرمایه داران و فعالان بازارهای مالی را به خود جلب کرده است که در زیر به اختصار به توضیح آنها می پردازیم.
● دسترسی آسان به بازار
به طور کلی دسترسی به این بازار خیلی راحت است، معامله گران برای دسترسی به این بازار نیاز به امکانات چندانی ندارند و تنها امکانات مورد نیاز برای انجام معاملات به اقلام زیر محدود می شود. با وجود امکانات زیر در هر شرایط و موقعیتی که قرار گیرد آنجا بازار شما محسوب خواهد شد.
▪ یک دستگاه کامپیوتر
▪ خط اینترنت قابل اطمینان
▪ نصب نرم افزار روی کامپیوتر
▪ شبانه روزی بودن بازار( ۲۴ساعته بودن) و دسترسی آسان به بازار
بازار فارکس بطور پیوسته در طول شبانه روز (بجز روزهای تعطیل شنبه و یکشنبه )باز است. بازار ارز ساعت۰ ۳/۲ بامداد روز دوشنبه تا۱ بامداد روز شنبه به وقت تهران بطور مدام باز است و معامله گران می توانند در هر زمان از شرایط مفید بازار بهره مند شوند . نیازی به آن نیست که منتظر زنگ آغاز کار باشیم .
از آنجایی که تمام این فعالیت به صورت الکترونیکی و به واسطه اینترنت صورت می پذیرد، تنها ابزار کار این فعالیت عبارت است از : کامپیوتر، اینترنت و نرم افزار مربوطه لذا مشغول شدن به این فعالیت احتیاج به مکان خاصی ندارد و به واسطه الکترونیکی بودن تمامی کارها می توان ضمن دسترسی سریع به اطلاعات ادغام خرید و فروش های الکترونیکی به صورت لحظه ای از وضعیت حساب، کسب اطلاع کرد.
مطابق ویژگیهای فوق این بازار، افراد فقط با تکیه بر دانش فنی و آموزش فن پیش بینی قیمت ها می توانند مستقلاً به سرمایه گذاری و معامله گری بپردازند بی آن که نیاز به داشتن شرایط مالی یا ابزار خاصی ( مثل کارت اعتباری ( باشند.
● پایین بودن هزینه مبادلات
هزینه معاملات و انجام خرید و فروشها در شرایط عادی بازار معمولاً کمتر از ۰.۱ درصد است ( بین ۳ تا ۱۰ پیپ) که نسبت به هزینه دادو ستد در بازارهای دیگر خیلی کمتر است. برخی هزینه های دادو ستد مانند هزینه های جستجو، هزینه اطلاعات و غیره به دلیل نوآوری های مالی دز این بازار وجو ندارد.
● دو طرفه بودن
بازار دو طرفه است یعنی امکان فروش قبل از خرید (to ways trading) در معامله نقدی وقتی ارزی را می فروشید ، لزوما ارز دیگری را می خرید . کاهش یکی به معنای قدرت گرفتن دیگری است و بر عکس. و ما می توانیم همواره خریدار ارزی باشیم که در حال قدرت گرفتن است
پویایی و کارایی(اطلاع رسانی شفاف و یکسان ) بازار ارز EFFICIENT MARKE در این بازار اطلاعات و اخبار های سیاسی و اقتصادی بطور شفاف و یکسان از طریق رسانه ها و حتی شبکه های تلویزیونی خاص در اختیار همه قرار می گیرد.
● اعتبار مضاعف و اهرم یا LEVERAGE
همانطور که در علم فیزیک برای چند برابر کردن نیرو جهت بلند کردن یک جسم سنگین از اهرم استفاده می شود ، در معاملات نیز کارگزار این امکان را به معامله گر می دهد تا با موجودی کم مبلغ بالاتری را معامله کند.
سرمایه گذاران در این بازار می توانند با بهره گیری از وام های مالی از پیش تعیین شده تا صد برابر موجودی خود جهت معامله گری و سرمایه گذاری در این بازار اعتبار بگیرند لذا می توانند با سرمایه های کوچک دست به انجام معاملات بزرگ ( به لحاظ حجمی ) بزنند .
دلالان در معاملات ارز ۱درصد پیش پرداخت پیشنهاد می دهند . به زبان غیر تخصصی این به آن معناست که بازرگان می تواند معامله ای به ارزش ۱۰۰۰.۰۰۰ دلار را با فقط ۱۰.۰۰۰ دلار موجودی در حسابش به انجام برساند . در مقایسه ، پیش پرداختهای آینده نه تنها دائما دستخوش تغییر هستند بلکه اغلب ارقام بالایی هستند.
کارگزاران در هنگام عقد قرارداد با معامله گر اهرمی را در اختیار او قرار می دهند. این اهرم یا به صورت ثابت و لزوما توسط کارگزار تعیین می شود یا این که کارگزار این اختیار را به معامله گر می دهد . که اهرم مورد نظرش را دریک محدوده خاص انتخاب کند. اهرمی که معمولاً توسط معامله گران مورد استفاده قرار می گیرد ۱۰۰ است . به عنوان مثال معامله گری که موجودی ۲۰۰۰ دلار در حسابش نزد کارگزار در اختیار دارد با اهرم ۱۰۰ می تواند حداکثر ۲۰۰.۰۰۰ دلار معامله کند . ولی هیچ معامله گر عاقلی تمام موجودی خود را درگیر معامله نمی کند چون در صورت کوچکترین ضرری کارگزار برای او اخطار می فرستد و در صورت بیشتر شدن ضرر از یک حد مشخص ، کارگزار معامله رامی بندد. توصیه می شود جهت یک معامله متعارف ۱۰ تا ۲۰ درصد موجودی در گیر معامله می شود .

مثلاً اگر موجودی معامله گری ۱۰.۰۰۰ دلار باشد بهتر است فقط ۱۰۰۰ یا ۲۰۰۰ دلار آن را در گیر معامله نماید و بقیه موجودی خود را به عنوان حاشیه ایمنی حفظ نماید تا احیانا در صورت ضرر در معامله میزان ضرر از حد مشخصی تجاوز ننماید. در صورت تجاوز ضرر از حد مشخصی که توسط کارگزاران تعیین می شود، کارگزار اخطار حاشیه ایمنی برای معامله گر فرستاده و نهایتاً معامله او را در حداقل مجاز حاشیه ایمنی می بندد تا معامله گر متحمل ضرر بیشتر نشود.
لازم به ذکر است که اهرم بالاتر اگر چه در معاملات موفق سود بیشتری را نصیب معامله گر می نماید ولی در صورت بد شانسی معامله گر به همان نسبت ضرر بالاتری را نصیب او می نماید . چه بسا بهتر است در صورت انعطاف کارگزار از اهرم های ۵۰ یا حتی ۲۰ استفاده نمود.
● عدم پرداخت مالیات
خوشبختانه بجز کشور امریکا هیچ کشور دیگری از فارکس مالیات نمی گیرد. فقط در امریکا اخیراً از معاملات بازار ارز معالیاتی اندک اخذ می شود. بنابر این توجه داشته باشید، هنگام قرارداد با برخی کارگزاران امریکایی این مالیات شامل حال شما نیز خواهد شد.
● نقدینگی بالا و حجم وسیع معاملات
بازار معاملات ارز با حجم معاملات متوسط روزی ۱.۵ تریلیون دلار روانترین بازار جهان است. این به آن معناست که یک بازرگان می تواند به میل خود تقریبا در هر شرایطی با حداقل ریسک یا وابستگی و بدون محدودیت زمانی وارد بازار یا از آن خارج شوند.
بعضی افراد برآورد می کنند که حجم مبادلات سهام نیویورک ۲ تا ۳ ماه تجاری طول می کشد که معادل یک روز کاری در فارکس است.
وسعت ، عمق و نقدینه بودن این بازار به راستی تحسین برانگیز است . تخمین زده اند فعالترین مبادلات ارزی مانند) یورو / دلار( و (دلار/ ین ژاپن ) تا ۱۸۰۰۰ بار در طی فقط یک روز تغییر می کند.
مهم ترین و رایجترین ارزهای مورد معامله در بازار فارکس نقدترین یا مورد معامله ترین ارزها متعلق به کشورهایی هستند که دارای حکومت با ثبات، بانک مرکزی خوشنام و تورم پائین می باشند .امروز بیش از ۸۵% معاملات روزانه، داد و ستد ارزهای عمده را شامل می شوند، از جمله دلار آمریکا ،ین ژاپن، یورو، پوند انگلیس، فرانک سوئیس، دلار کانادا و دلار استرلیا ارزهای معتبری که در بازار فارکس معامله می شوند به صورت زیر نشان داده می شود :
ـ دلار آمریکا USD یورو EUR
ـ پوند انگلیس GBP ین ژاپن JPY
ـ فرانک سوئیس CHF دلار استرالیا AUD
ـ دلار کانادا CAD
پس از دلار آمریکا و یورو، ین ژاپن به عنوان سومین پول دنیا از نظر مبادلات جهانی محسوب می شود . اگرچه اقتصاد سوئیس تقریبا اقتصاد کوچکی است ، اما فرانک سوئیس نیز یکی از پنج پول عمده محسوب می شود .
اقتصاد پویا توام با بهبود شاخص های اقتصادی ، حکومت های با ثبات و قوی و نظام پولی کارا و موثر پر معامله ترین و نقد شونده ترین ارزها را تشکیل می دهند.
در معاملات فارکس با یک جفت ارز سرو کار داریم . برای مثال معامله گری تشخیص داده که در آینده پوند انگلیس در مقابل دلار آمریکا گران می شود . فرض کنید در لحظه ای که تصمیم به معامله می گیرد ، ارزش پوند انگلستان برابر ۸۸۵۶/۱ دلار آمریکا است که بدین صورت نشان داده می شود .
۸۸۵۶/۱=GBP/USD
در این لحظه مثلاً معامله گر به میزان ۱۰۰.۰۰۰ دلار هزینه کرده است و پوند انگلستان را خریداری می نماید . در چند ساعت بعد قیمت پوند به رقم ۸۹۱۳/۱ می رسد . در این هنگام معامله گر بنا به تحلیل خود تصمیم به بستن معامله و گرفتن سود خود می کند . در اینجا معامله گر مبلغ زیر را سود کرده است .
GBP۵۳۰۳۳.۵۶ = ۱.۸۸۵۶ ÷۱۰۰.۰۰۰ = مقدار پوند خریداری شده در آغاز معامله
USD ۱۰۰۳۰۲.۲۹ =۱.۸۹۱۳ × ۵۳۰۳۳.۵۶ = مقدار دلار بدست آمده در پایان معامله
در نتیجه سود معامله گر برابر است با: ۳۰۲.۲۹ دلار آمریکا.
● ارز پایه و ارزمتقابل
هر معامله ارزی شامل دو ارز است.این که کدام یک ارز پایه و کدام یک ارز متقابل است اهمیت دارد. ارز تقابل صورت کسر و ارز پایه مخرج کسر است. هر گاه ارز متقابل افزایش یابد ، ارز پایه قوی شده و گران تر می شود. هر گاه ارز متقابل کاهش یابد ، ارز پایه ضعیف شده و ارزان تر می شود.
منبع: کتاب تجارت در بازار جهانی فارکس انتشارات چالش جفت ارزهای مستقیم و غیر مستقیم در بازار فارکس معمولاً ارزها دوتایی یا نسبت به یکدیگر معامله می شوند . ارزهایی که پایه یا BASE آنها دلار آمریکا است را ارزهای مستقیم می نامند در غیر این صورت ، به طوریکه ارز پایه دلار آمریکا نباشد به آنها ارزهای غیر مستقیم گفته می شود . مثال ارزها مستقیم :EURUSD _GBPUSD و ارزهای غیر مستقیم مانند : USDJPY و غیره
پیام احمدی کاشانی
کارشناس و مشاور اقتصادی

اپلیکیشن اندروید تلگرام اینستاگرام