کدام سهام را خریداری کنیم

) اولویت دیون بر سهام :
اولین نکته ای که باید در مورد اقلام ترازنامه توجه شود این است که تامین بدهیهای شرکت از اقلام دارایی در همه حال بر سهام شرکت ارجحیت دارد . هنگام انحلال یا تصفیه شرکت ابتدا بدهیهای شرکت از محل فروش داراییها تامین می گردد و چنانچه چیزی باقی ماند به صاحبان سهام به نسبت سهامشان بازپرداخت می شوند. در اینجا بین دو نوع سهام باید فرق قایل شد :
الف) سهام ممتاز ، سهامی است که به موجب اساس نامه شرکت از نظر دریافت سود سهام و یا بازپرداخت اصل آن هنگام تصفیه شرکت نسبت به سهام دیگر اولویت دارند.
ب) سهام عادی، سهامی که از نظر اولویت بعد از سهام ممتاز قرار می گیرد و در تشخیص سود سهام شرکت از امتیاز ویژه ای برخوردار نیست . همچنین هنگام انحلال شرکت پس از پرداخت کلیه دیون و تادیه حقوق صاحبان سهام ممتاز چنانچه چیزی باقی باشد بین صاحبان سهام عادی تقسیم می شود .
۲) روند قیمت سهام در گذشته :
سهام شرکتها نیز مثل انسانها به تدریج برای عموم شناخته می شوند و کم کم دارای حسن شهرت و بعضا سوء شهرت می گردند . برای خرید یک سهام خاص ضروری است که ببینید شهرت این سهام در چه سمتی حرکت می کند . حسن شهرت سهام یک شرکت بستگی به عوامل زیادی دارد که ما قصد توضیح این عوامل را نداریم. تنها اشاره می کنیم که تاثیر این عوامل روی قیمت سهام منعکس می شود . هنگام خرید سهام باید روند قیمت آن در گذشته مورد توجه قرار گیرد . بگذارید دو سه مثال ذکر کنیم :
اگر روند قیمت سهامی که می خواهید خریداری کنید در یک دوره - مثلا - ده ساله نوسان زیادی داشته و گاهی به شدت بالا رفته و گاهی شدیدا پایین آمده چه استنباط می کنید ؟ ساده است . بازار سهام این شرکت بازار پایدار و باثباتی نیست . اگر اهل ریسک نیستید از قید خرید این سهام بگذرید . حالا فرض کنید شرکت دیگری سهام خود را عرضه کرده است که طی ده سال گذشته بهای سهام آن بطور مرتب افزایش یافته ولی افزایش ملایم و بطی ء بوده است . اگر مایلید پولتان جای مطمئنی سرمایه گذاری شود که به قول معروف آب باریکه ای بیاورد و خیالتان هم نگران افت و خیزهای شدید قیمت سهام تان نباشد همین سهام به درد شما می خورد . بگذارید بقیه موارد را رها کنیم تا در دنیای واقعی خود شما با آنها مواجه شوید .
نوع کالا یا خدمتی که شرکت مورد نظر عرضه می کند کمیت و کیفیت مشتریان شرکت، روی قیمت سهام آن تاثیر می گذارد . وقتی شرکتی کالای مصرفی تولید می کند که مورد نیاز همگان است بازار مصرف نسبتا مطمئنی برای محصول وجود دارد .شرکتهای نوشابه سازی نمونه بارز این گونه شرکتها هستند زیرا هم میزان مصرف کالا توسط یک فرد زیاد است و هم افراد زیادی آن را مصرف می کنند. در مقابل کالایی مانند تراکتور را در نظر بگیرید که متقاضیان آن کمتر است . روشن است که سهام کارخانه ها و شرکتهایی که کالاهای مصرفی تولید می کنند در غالب موارد بهتر از سهام کارخانه های تولیدی سنگین و صنایع مادر است . قلت تعداد مشتریانی که خریدهای بزرگ انجام می دهند ممکن است که هزینه های توزیع را پایین بیاورد ولی نباید از خطرات و زیانهای انحصار خرید نیز غافل بود . خطر مشهور "گذاشتن همه تخم مرغها در یک سبد " که معرف حضورتان هست ؟
۳) سود سهام گذشته و روند آتی آن :|
یکی دیگر از عواملی که هنگام خرید سهام معینی باید مورد توجه قرار گیرد این است که سود متعلقه به سهام در گذشته چقدر بوده است و روند آتی آن فزاینده است یا کاهنده. در محاسبه سود متعلقه به سهام نکات چندی باید مورد عنایت قرار گیرند .
فرض کنید قیمت بازار سهامی که بهای اسمی آن یک هزار تومان است طی چند سال به ۵۰۰ تومان رسیده باشد و شما آن را خریداری کنید . اگر در پایان سال مجمع عمومی تصمیم بگیرد که سودی معادل ۱۰ درصد توزیع کند . به هر سهم معادل صد تومان سود سهام تعلق می گیرد . زیرا از نظر شرکت صادر کننده سهام بهای اسمی سهم ملاک است . در حالی که شما سهم مزبور را ۱.۵۰۰ تومان خریده اید و سود متعلقه به آن معادل ۱۵۰۰/۱۰۰ و یا ۷/۶ درصد خواهد بود . چنانچه قیمت بازار سهامی پایین تر از بهای اسمی آن باشد وضعیت بالعکس خواهد بود . برای مثال اگر شما سهام فوق را به قیمت بازار ۸۵۰ تومان خریده بودید، سود متعلقه به سهام شما نزدیک به ۱۲ درصد می بود . آیا می توانید محاسبه را خودتان انجام دهید؟
دقت کنید که در محاسبات فوق، تغییرات ارزش سهام در بازار را به حساب نیاوردیم و فرض کردیم قیمت سهامی که خریده اید ثابت مانده است .
۴) ساختار مالی شرکت :
ساختار مالی اصطلاحی است که اشاره دارد به نحوه و چگونگی ارتباط اقلام مختلف ترازنامه و اهمیت این اقلام در مقایسه با یکدیگر. روابط میان اقلام ترازنامه از نظر سلامت مالی شرکت اهمیت زیادی دارد. برای مثال هرگاه بدهیهای شرکت سررسید شده باشد اما موجودی وجوه نقد شرکت کفاف بدهیها را نکند ، شرکت در زحمت خواهد بود . آیا مجموع داراییهای جاری کفاف دیون جاری شرکت را می کند ؟ نسبت سود به مجموع فروش چقدر است ؟ موجودی انبار چه نسبتی با میزان تولید دارد؟ و نظایر آن.
بررسی این نسبتها و مقایسه آنها با نسبت های مشابه در سایر صنایع ساختار مالی شرکت را برای شخص سرمایه گذار مشخص میسازد . حسابداران البته می پذیرند که قضاوت درباره ساختار مالی شرکتها کار نسبتا دشواری است . در حسابداری نیز مبحث مفصلی به تجزیه و تحلیل نسبت ها اختصاص یافته که حکایت از اهمیت موضوع دارد . ما هم قصد نداریم همه این نسبتها را توضیح دهیم . تنها به سه نسبت مهم اشاره کرده و توصیه می کنیم به عنوان فرمان چهارم به محاسبه این نسبتها بپردازید.
۱- نسبت سریع : نسبت سریع از تقسیم داراییهای جاری منهای موجودی کالا بر بدهیهای جاری بدست می آید . این نسبت قدرت نقدینگی سریع شرکت را در پرداخت بدهیهای جاری از محل داراییهای جاری بدون احتساب موجودی کالا نشان می دهد .
۲- نسبت جاری : نسبت جاری از تقسیم داراییهای جاری به بدهیهای جاری بدست می آید . این نسبت قدرت شرکت را در پرداخت بدهیهای جاری از محل داراییهای جاری نشان می دهد . چنانچه این نسبت از یک بیشتر باشد شرکت توانایی انجام آن را داشته و در صورتی که از یک کمتر باشد شرکت احیانا مجبور خواهد شد برای انجام تعهدات خود به منابع دیگری از جمله استقراض یا اافزایش سرمایه و یا فروش داراییهای ثابت متوسل گردد.
۳- پوشش سود سهام: پوشش سود سهام اشاره دارد به نسبت سود مکتسبه شرکت به سود توزیع شده آن . نسبت بدست آمده برای پوشش سود سهام نشان دهنده سیاست شرکت در جهت تقسیم سود و یا استفاده از آن به منظور توسعه فعالیتهای شرکت است . چنانچه تمامی سود شرکت بین سهامداران تقسیم شود این نسبت مساوی یک است . هرگاه شرکت بمنظور توسعه ، بخش کوچکی از سود را تقسیم کرده و بقیه را به حساب اندوخته بگذارد ، نسبت مزبور افزایش می یابد . همچنین چنانچه این نسبت کمتر از یک باشد، شرکت مزبور قسمتی از سود پرداختی را از محل اندوخته سالهای قبل تامین کرده است .