سابقه بورس اوراق بهادار در جهان متجاوز از ۴۰۰ سال است.
بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶ تاسیس گردید. این سازمان از پانزدهم
بهمن ماه آن سال فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانك
توسعه صنعتی و معدنی آغاز كرد. در پی آن سهام شركت نفت پارس ، اوراق قرضه
دولتی ، اسناد خزانه ، اوراق قرضه سازمان گسترش مالكیت صنعتی و اوراق قرضه
عباس آباد به بورس تهران راه یافتند. اعطای معافیت های مالیاتی شركت ها و
مؤسسه های پذیرفته شده در بورس در ایجاد انگیزه برای عرضه سهام آنها ، نقش
مهمی داشته است.
طی ۱۱ سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران تعداد شركت ها،
بانك ها و شركت های بیمه پذیرفته شده از ۶ بنگاه اقتصادی با ۲/۶ میلیارد
ریال سرمایه در سال ۱۳۴۶ به ۱۰۵ بنگاه با بیش از ۲۳۰ میلیارد ریال در سال
۵۷ افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از ۱۵ میلیون ریال در سال
۱۳۴۶ به بیش از ۱۵۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ افزایش یافت.
در سال های پس از انقلاب اسلامی و تا پیش از نخستین برنامه پنج ساله توسعه
اقتصادی، دگرگونی های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد كه بورس اوراق
بهادار تهران را نیز در بر گرفت. نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره
امور بانك ها در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۵۸ توسط شورای عالی انقلاب بود كه به
موجب آن بانك های تجاری و تخصصی كشور در چهار چوب ۹ بانك شامل ۶ بانك
تجاری و ۳ بانك تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد و در پی آن شركت های
بیمه نیز در یكدیگر ادغام گردیدند و به مالكیت دولتی درآمدند و همچنین
تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر ۱۳۵۸ باعث گردید تعداد
زیادی از بنگاه های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند. به گونه
ای كه تعداد آنها از ۱۰۵ شركت و مؤسسه اقتصادی در سال ۱۳۵۷ به ۵۶ شركت در
پایان سال ۱۳۶۷ كاهش یافت. بدین ترتیب در طی این سالها بورس و اوراق
بهادار دوران فترت خود را سپری كرد كه تا پایان سال ۱۳۶۷ ادامه یافت .
از سال ۱۳۶۸ ، در چهار چوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و
فرهنگی تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه ای برای
اجرای سیاست خصوصی سازی، مورد توجه قرار گرفت. بر این اساس سیاست گذاران
اقتصادی در نظر دارند بورس اوراق بهادار با انتقال پاره ای از وظایف تصدی
های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس اندازی پراكنده و
هدایت آن به سوی مصارف سرمایه گذاری، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و
انگیزش مؤثر بخش خصوصی برای مشاركت فعالانه در فعالیت های اقتصادی نقش مهم
و اساسی داشته باشد.
در هر حال، گرایش سیاست گذاری های كلان اقتصادی به استفاده از ساز و كار
بورس، افزایش چشمگیر شمار شركت های پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس
تهران را در پی داشت كه بر این اساس طی سال های ۱۳۶۷ تا امروز تعداد بنگاه
های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از ۵۶ شركت به بیش از ۴۰۰ شركت
افزایش یافته است.