امروزه بازاریابی مفهوم گسترده ای یافته است و علاوه بر تبلیغات و ارائه کالا و خدمات، کلیه فرآیندهای مؤثر در جلب توجه و انگیزش مشتریان و افزایش سهم بازار را شامل می شود.
امروزه بازاریابی مفهوم گسترده ای یافته است و علاوه بر تبلیغات و ارائه کالا و خدمات، کلیه فرآیندهای مؤثر در جلب توجه و انگیزش مشتریان و افزایش سهم بازار را شامل می شود.
به طور کلی هدف از بازاریابی، افزایش خرید و فروش کالا و خدمات برای شرکت ها، مؤسسات مالی و تجاری است تا در نهایت باعث افزایش سود گردد. اما بازاریابی فقط به معنای تبلیغات و معرفی محصولات و خدمات نمی باشد، بازاریابی رویکردی جهت برآورده سازی نیازهای مشتریان و یک فرآیند گسترده اجتماعی و مدیریتی است که به وسیله آن مؤسسات تجاری می توانند با شناخت نیازها و علائق مشتریان و از طریق ارائه کالا و خدمات، قیمت گذاری مناسب و نیز با ترویج و تبلیغ محصولاتشان باعث گسترش نفوذ خود در بازارهای هدف شوند.
در مؤسسات مالی و بانک ها نیز مدیران بازاریابی تلاش می کنند تا با ارسال و پخش پیام ها و ایده هایی خاص به قصد اثرگذاری بر مخاطبین از طریق رسانه ها، توجه آنها را به خدمات خود جلب کنند. مقاله ذیل که توسط همکارمان آقای مسعود سلیمانی از اداره امور واحدهای خارج از کشور تهیه و ترجمه شده است، به اهمیت بازاریابی اینترنتی برای بانک ها می پردازد. امید است که مورد توجه همکاران قرار گیرد.
بانک ها در اقتصاد مبتنی بر بازار، برای حضور مؤثر در بازارهای پولی و مالی، فعالیت بهتر و سبقت گرفتن از رقبا و نیز تجهیز منابع مالی خود ناچار به استفاده از ابزارهای بازاریابی و بهره گیری از بازاریابی مدرن می باشند.
بانک ها، مؤسسات مالی و همه فعالیت های پولی و مالی به نوعی متأثر از بازاریابی هستند و بانک ها نیز برای موفقیت در اهداف خود و پیشی گرفتن از رقبا باید بازاریابی کنند، اما به نظر می رسد بازاریابی سنتی به علت عدم ارتباط با فرآیندها و اهداف بانکداری مدرن، برای این هدف چندان کارساز نباشد. از این رو بانک هایی که برای کسب سود و سهم بازار بیشتر براساس بازاریابی مدرن و خلاق عمل می کنند، خدمات و امکاناتی را ارائه می دهند که بهتر از رقبایشان نیازهای مشتریان را برآورده سازند، به عبارت دیگر در بازاریابی بانکی مدرن علاوه بر تجزیه و تحلیل اهداف، نقاط قوت و ضعف، خط مشی ها، الگوهای واکنشی و نیازهای مشتریان باید الگوها و روش های رقبا نیز تحلیل و بررسی شود.
در بازاریابی چهار عامل اصلی ذیل از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند:
۱) محصول (خدمات)
۲) مکان و فضای بازاریابی
۳) قیمت و هزینه
۴) تبلیغ (فرازش)
با در نظر گرفتن عوامل فوق، بازاریابان همواره در صدد تحقیق در مورد نیازها و علایق مشتریان هستند و بدین منظور از تمام امکانات موجود از جمله فناوری اطلاعات و اینترنت نیز استفاده می کنند. بازاریابی اینترنتی در واقع به کارگیری اصول و خط مشی مرسوم بازاریابی از طریق اینترنت است که سبب تحولات چشمگیری در نحوه و گستره بازاریابی شده است.
بنا بر تعریف جابر (۲۰۰۴) بازاریابی اینترنتی عبارت است از فرآیند ایجاد و حفظ روابط مفید متقابل با مشتریان از طریق فعالیت های اینترنتی به منظور تسهیل تبادل ایده ها، کالاها و خدمات به نحوی که اهداف هر دو طرف را محقق سازد.
به طور کلی بازاریابی اینترنتی به استفاده از اینترنت جهت انجام تبلیغات، ارائه و فروش خدمات و کالاها اطلاق می گردد که معمولاًَ از طریق آگهی های تبلیغاتی در سایت ها، پیام های الکترونیک (E mail) برای معرفی محصولات و خدمات، آگهی های گرافیکی و ارائه تبلیغات در وبلاگ ها انجام می شود.
اینترنت قابلیت های منحصر به فردی برای بازاریابی دارد که به طور خلاصه می توان به برخی از آنها به شرح ذیل اشاره کرد:
الف) مشتریان می توانند در ۲۴ ساعت شبانه روز بدون وقفه از خدمات بانکی و یا سایر محصولات ارائه شده استفاده کنند.
ب) علیرغم گستره وسیع جهانی، هزینه تبلیغات و بازاریابی از طریق اینترنت بسیار ارزان و مقرون به صرفه است.
ج) قابلیت ارائه همزمان اطلاعات و تبادل نظر با مشتریان را دارد.
د) از طریق اینترنت می توان علاوه بر ارائه اطلاعات دائمی به مشتریان و بازاریابی بدون وقفه، به منابع اطلاعات دیجیتالی بسیار عظیمی هم دست یافت و از آنها برای پیشبرد اهداف بازاریابی استفاده کرد.
هـ) در اینترنت قابلیت های بالقوه زیادی برای ایجاد و گسترش سیستم های مدیریت روابط مشتری (CRM)، روابط عمومی و نظرخواهی از مشتریان وجود دارد.
با توجه به موارد فوق، شکی نیست که بازاریابی اینترنتی تنها به معنی ایجاد یک فضای اینترنتی نمی باشد، بلکه نوعی بازاریابی خلاق است که در آن تئوری های متداول بازاریابی و جنبه های تکنیکی و فناوری اینترنت با یکدیگر ادغام شده و به منظور بهبود و توسعه طراحی تبلیغاتی و فروش، مورد استفاده قرار می گیرند.
بازاریابی اینترنتی نیز مانند هر روش بازاریابی دیگر براساس تعیین اهداف و برنامه ریزی دقیق صورت می گیرد. بازاریابی بدون برنامه مانند راه رفتن با چشمان بسته است و باعث هدر رفتن منابع مالی و سرمایه ای و از دست دادن بازار می شود.
پس از تعیین هدف، تعریف فرآیند راهبردی، نقطه شروع در بازاریابی اینترنتی است. بدین منظور مدل ها و روش های متعددی معرفی شده اند که یکی از آنها مدل پل اسمیت به شرح ذیل می باشد:
۱) موقعیت سنجی: در این مرحله، موقعیت و وضعیت فعلی یک بانک یا مؤسسه تجاری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل دقیق آماری قرار می گیرد. بدین منظور لازم است علاوه بر تحقیقات از مشتریان به تجزیه و تحلیل وضعیت رقبا نیز پرداخته شود. در این مرحله چگونگی اثربخشی و احتمالات عملیات بازاریابی مورد بررسی قرار می گیرد.
۲) تعیین هدف: در این مرحله مقصد نهایی و هدف بازاریابی در یک دوره زمانی مشخص می گردد، به عبارت دیگر وضعیت مطلوب و مورد انتظار مؤسسه مالی تعریف و تبیین می شود.
۳) ارائه راهبردها: چگونگی تحقق اهداف از طریق راهبردهای مورد نظر بازاریابی مورد بررسی قرار می گیرد.
۴) تکنیک ها و تاکتیک ها: ابزارها و روش های تبلیغاتی و بازاریابی مورد نیاز و چگونگی به کارگیری هر کدام از آنها مشخص می شود.
۵) برنامه اجرایی: در این مرحله، برنامه کاربردی برای اجرای فرآیند بازاریابی در بازار واقعی مشخص می شود.
۶) بازبینی و کنترل: پس از اجرای فرآیند بازاریابی، برای مشخص شدن کارآیی روش های به کار گرفته شده، باید اثربخشی آنها از طریق تحقیقات میدانی و تجزیه و تحلیل مجدد موقعیت، کنترل شود. به عبارت دیگر باید مشخص شود که تا چه حدی به اهداف از پیش تعیین شده رسیده ایم.
بازاریابی اینترنتی علاوه بر بهبود و افزایش ارتباطات بانک با مشتریان، گستره و کیفیت ارائه خدمات بانکی را نیز افزایش می دهد و باعث ارتقای مدیریت اجرایی و افزایش سودآوری بانک ها می شود.
به طور کلی می توان مزایای توسعه بازاریابی اینترنتی را برای بانک ها و مؤسسات مالی به صورت ذیل خلاصه کرد:
۱) معروفیت و اعتلای نام بانک (به عنوان یک نشان تجاری) در بازارهای پولی و مالی.
۲) جذب مشتریان جدید.
۳) افزایش اعتماد و انگیزه مشتریان قدیمی بانک.
۴) همسویی با نیازهای مشتریان.
۵) سهولت دستیابی به بازارهای مالی جدید.
۶) امکان جذب نیروهای متخصص در زمانی کوتاه تر و با هزینه کمتر.
۷) بهبود کیفیت سرمایه گذاری های بانک نسبت به دارایی ها.
۸) بهبود نسبت کفایت سرمایه بانک.
اگرچه بازاریابی اینترنتی مزایای زیادی دارد اما برای اجرای بازاریابی بانکی موفق نمی توان صرفاًَ متکی به اینترنت بود، بانک ها در بازاریابی مدرن علاوه بر استفاده از فناوری اطلاعات، با آموزش و ایجاد انگیزه و پرورش استعدادها و فرهنگ بازاریابی در کارکنان، بازاریابی را در کل سطوح یک مؤسسه مالی گسترش داده و نهادینه می سازند، به عبارت دیگر بازاریابی تنها محدود به بخش های تخصصی بازاریابی نمی شود بلکه باید تمامی کارکنان بانک در این امر شرکت جویند.
۴ دی ۱۳۸۹ ساعت ۸:۴۱:۱۰ قبل از ظهر