اطلاعات و دانش كارشناس باید به روز بوده و علاوه بر آگاهی از ویژگی‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه، به دنبال فراگیری مطالب جدید و تقویت مهارت‌های لازم باشد. حركت در مسیری جدید به فرد كمك می‌كند كه هدف و چشم‌انداز جدیدی پیدا كند.
در حالی‌كه دنیا با سرعت به پیش می‌تازد و همه چیز در كمترین زمان
تغییر می‌كند، باید با تفكر سریع خود را با دنیایی سرسام‌آور هماهنگ
كرد. این شیوه تفكر، تفكری شتاب‌زده نیست، بلكه تفكری زیركانه،
هدفمند و سازماندهی شده‌یی است كه كمك می‌كند با دنیای سرعت چالش
كنیم و درك این گفتار حضرت علی (ع) است كه: «فرزندان خود را به
پیروی از راه و رسم خود مجبور نكنید، زیرا آنان به زمانی متفاوت با
زمان شما تعلق دارند.» امروزه نیروی انسانی، خلاقیت، فكر و دانایی
سرمایه‌های محسوسی هستند كه اهمیت پیدا كرده و در مقابل سرمایه‌های
ملموس مانند انرژی و امثال آن قرار گرفته‌اند و از این رو سازمان‌ها
به تقویت و رشد بدنه تخصصی و كارشناسی خود می‌پردازند. برای نیل
به این منظور لازم است ویژگی‌هایی (عمومی و تخصصی) برای كارشناس
به معنای عام و سوای پست سازمانی برشمرد كه در ذیل به پاره‌یی
از این ویژگی‌ها اشاره می‌شود. بی‌تردید در صورت وجود محیط‌های رشد
یابنده، امن و پویا، بطور قطع راه برای تقویت بدنه تخصصی و
كارآمدتر كردن كارشناسان نیز فراهم خواهد شد.
● سازمان آگاهی و اشراف كامل به حوزه كاری
به این معنی كه كارشناس باید بطور دقیق با گذشته، سیر تحول،
كاركرد، اهداف و عملكرد سازمان آشنا و تحلیل روشنی از آن داشته باشد.
● جامعه آگاهی
اطلاعات و دانش كارشناس باید به روز بوده و علاوه بر آگاهی از
ویژگی‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه، به دنبال فراگیری
مطالب جدید و تقویت مهارت‌های لازم باشد. حركت در مسیری جدید به
فرد كمك می‌كند كه هدف و چشم‌انداز جدیدی پیدا كند.
● شخصیت مثبت و ترغیب كننده
نگرش و رفتار مثبت سهم مهمی در پیشبرد برنامه‌ها دارد و كارشناس
می‌تواند با تقویت رفتار مثبت و سازنده، برانسان‌ها تاؤیر مثبت گذارد
و دیگران را هم به این كار تشویق كند. این رفتار مثبت منجر به
برقراری ارتباط گسترده و تبادل اطلاعات با دیگران خواهد شد.
● توانایی نقد سازمان و یادآور شدن آسیب‌ها و نقاط ضعف سازمان
از آنجایی كه نقد به معنای واقعی آن (جدا كردن سری از ناسره)
رازماندگاری یك سازمان است، كارشناس بایستی ضمن انعطاف‌پذیری و
داشتن روحیه نقدپذیری، به بررسی و نقد عملكرد سازمان خود بپردازد.
البته در این مورد نباید از مسیر انصاف خارج شد، چراكه انتقاد
غیرسازنده دشمن خلاقیت است.
● داشتن سعه صدر، همدلی با مجموعه و صداقت
برای برقراری آرامش در محیط كار تلاش كند و ضمن داشتن شكیبایی و
سعه صدر در پیشبرد كار و تحقق اهداف سازمان با مجموعه همزبان و
همدل باشد. این همدلی جز با صداقت امكانپذیر نیست.
● دقت و مسئولیت‌پذیری
در انجام كار دقیق و مسوولیت‌پذیر بوده و توانایی رهبری امور را
داشته باشد و به جای اداره كردن، هدایت كند. علاوه برآن از
بی‌تفاوتی در برابر سازمان پرهیز كند و در رفع كاستی‌ها بیندیشد.
● داشتن مهارت‌های مدیریتی و توانمندی در برنامه‌ریزی و سازماندهی
برنامه‌ریزی صحیح، اثربخشی و موفقیت كارشناس را برای دست‌یافتن به
اهداف مورد نظر تاحد قابل ملاحظه‌یی افزایش میدهد. براین اساس
لازم است كارشناس از قدرت برنامه‌ریزی برای آینده و تعیین و
تثبیت اهداف روشن و مشخص برخوردار باشد و در صورت امكان برنامه
زمانی خود را هر سه ماه تا شش‌ماه مورد بازنگری و اصلاح قرار دهد.
مدیریت زمان را بداند و از هر لحظه از روز بطور موثر استفاده و اتلاف
وقت را از برنامه خود خارج كند، به گونه‌یی كه بیشترین زمان به
تفكر اختصاص داشته باشد. از سوی دیگر ضرورت دارد با نوع جلسات
(جلسات منظم اداری، جلسات بین سازمان‌ها و بخش‌ها، جلسات گزارشی،
جلسات برنامه‌ریزی و...) آشنا بوده و مهارت اداره جلسات را هم فرا
گیرد.
● بهره‌گرفتن از خرد جمعی و داشتن مهارت تشكیل گروه
اهداف سازمان زمانی محقق می‌شود كه مجموعه‌یی از عوامل متعدد كنار
هم قرار گیرند. نیل به اهداف مورد نظر امری انفرادی نیست و خرد
جمعی اعتقاد به ارزش فكر و اندیشه و باورهای دیگران است. بنابراین
كارشناس علاوه بر تقویت و توسعه مهارت‌های شنیداری، باید توان
تشكیل و رهبری گروه را داشته باشد تا بتواند از خرد جمعی بهره گیرد.
● داشتن قدرت انطباق با تغییرات صحیح و مثبت
آمادگی پذیرش تغییر و انطباق با آن یك ضرورت است، چون زندگی
حركت می‌كند و ما هم باید حركت كنیم. كارشناس نباید در برابر
تغییرات بایستد، چراكه آنچه انسان از آن می‌ترسد، هرگز به آن بدی
نیست كه تصور می‌كند و ترسی كه در سر می‌پروراند بسیار هولناك‌تر از
چیزی است كه در واقعیت اتفاق می‌افتد.
● داشتن اعتماد به نفس
از اعتمادبه نفس لازم برای انجام كارها برخوردارباشد و احساس
ناامنی به خود راه اندهد. مداوم روحیه «می‌توانم انجام می‌دهم» را
در خود تقویت كند و توجه داشته باشد كه در مورد توان و مقداری كاری
كه می‌تواند در مدت زمان معینی انجام دهد، واقع‌بین باشد تا دچار
اضطراب نشود.
● ابتكار و خلاقیت
خلاق به كسی گفته می‌شود كه راه‌حل‌های غیرمعمول، از پیش تعیین
نشده و ابتكاری فراهم می‌آورد. پیروی دایمی از راه‌حل‌های عادی
موجب می‌شود كه انسان راه‌حل‌های تازه را نبیند و ابتكار عمل
نداشته باشد كه البته دست كشیدن از راه‌حل موجود یا تغییر آن
همواره آسان نیست. كارشناس بایستی همواره روحیه‌یی خلاق و بدیع
داشته و طراح اندیشه‌های نو باشد و راهكارهای جدیدی برای تصویرسازی
مثبت از سازمان خود پیدا كند. خلاقیت یك ویژگی كیفی ایده‌آل برای
شخص است و باید به خاطر داشت كسی كه دارای ایده‌های قوی است،
ممكن است گاهی با مدیریت مخالفت كند و این نشانی از اعتمادبه نفس
اوست. عدم توافق به معنی نافرمانی نیست. می‌گویند دانشمندان
بزرگ، مخترعان و نوآوران همیشه كسانی نیستند كه افكار پیچیده‌یی
دارند. نوآوران كسانی هستند كه نه تنها ذهن مساله‌ساز ندارند، بلكه
مسائل را بسیار راحت و با روش‌های بسیار آسان حل می‌كنند و برخلاف
تصور همگان، همه انسان‌ها خلاق هستند، ولی برای بروز خلاقیت باید
آنان را تشویق و ترغیب كرد. ضمن اینكه كارشناس نباید به ایده‌های
دیگران بی‌توجه باشد، چراكه جریان ابتكار و خلاقیت را از بین می‌برد.
۲۵ آبان ۱۳۸۸ ساعت ۱۱:۳۵:۳۹ قبل از ظهر