موجودیت یک سازمان در گرو وجود افرادی است که برای تامین اهداف مشترک دور هم جمع می شوند.
موجودیت یک سازمان در گرو وجود افرادی است که برای تامین اهداف مشترک دور هم جمع می شوند.
از آنجا که افراد در سازمان ها مجبورند همواره به صورت گروهی کار کنند، بنابراین به مساله تشکیل گروه توجه زیادی شده است. امروزه برای موفقیت در محیط های کاری و در پاسخ به مسائل و مشکلاتی که سازمان ها با آنها روبه رو هستند، ضروری است تا دانش، مهارت، تجربه، تخصص و دیدگاه های تمامی کارکنان یک سازمان با هم ترکیب شود. تنها با انجام این کارهاست که سازمان ها می توانند امیدوار باشند که می توانند مشکلات خود را حل کنند، تصمیمات مناسب بگیرند و در نهایت بیشترین خدمت را به مشتریان خود ارائه دهند.
در تعریف کار گروهی می توان گفت همه افراد تقریبا دارای نقاط مشترکی هستند از جمله این که همه افراد دارای هدف مشترک هستند و می دانند که چه باید بکنند، همه نیروهایشان را به کار می گیرند، همدیگر را حمایت می کنند، همگی در موفقیت و شکست گروه با هم سهیم می باشند و به طرف جلو حرکت می کنند در ضمن این که هیچ یک از اعضای تیم احساس بیگانگی نمی کند، در داخل تیم ایجاد ناسازگاری نمی کند، برای خواسته های خود حق تقدم قائل نمی شود و دیگران را به خاطر شکست سرزنش نمی کند.
از جمله مهم ترین مزایا و سودمندی های کارگروه می توان استفاده کامل از نیروی کار، ایجاد فرهنگ کار گروهی، توسعه مهارت های جدید، پرورش نیروی انسانی باانگیزه، کاهش هزینه ها و مسوولیت پذیری بالا توسط اعضای گروه را نام برد.
در حال حاضر اگر فردی متخصص در امر مدیریت وارد شرکتی شود به راحتی می تواند آن بخش هایی از شرکت یا سازمان که کارگروهی می کنند را نسبت به بقیه بخش ها یا گروهی از کارمندان را که کار تیمی نمی کنند، از یکدیگر تشخیص دهد. در سازمان هایی که افراد آن به صورت گروهی کار می کنند، معمولا تعامل و روابط مثبتی بین افراد وجود دارد که نشان دهنده رضایت و خشنودی است ضمن این که لبخند بر چهره داشتن از نشانه های مثبت کار گروهی موفق است.
● ویژگی های گروه های کاری موفق
تمامی گروه های کاری موفق به طور مشترک دارای خصوصیات و ویژگی هایی هستند که باعث تمایز آنها از گروه های ناموفق می شود. این خصوصیات و ویژگی ها عبارتند از:
ـ تمامی اعضا برای رسیدن به اهدافی که همگی شناخت دقیقی از آنها دارند، با یکدیگر کار می کنند.
ـ اعضای گروه با هم راحت هستند و روابط میان اعضای تیم نسبتا عاری از تنش می باشد.
ـ روحیه جمعی بسیار بالاست و اعضای گروه برای انجام وظایف و مسوولیت های خود اشتیاق و علاقه زیادی نشان می دهند.
ـ اعضاء برای دستیابی به سطوح عملکرد بالاتر، یکدیگر را مورد تشویق قرار می دهند.
ـ ارتباط میان اعضاء صمیمانه است و آنان برای بیان ایده ها، عقاید و نقطه نظرات خود احساس راحتی و آزادی می کنند.
ـ تمامی اعضاء جو حمایتی برای ترغیب خلاقیت دیگران به وجود می آورند.
ـ تمامی اعضای گروه از انتقادات سازنده نسبت به یکدیگر حمایت می شوند.
ـ اعضاء به جای رقابت با یکدیگر، همکاری می کنند و در این راه اشتیاق زیادی از خود نشان می دهند.
ـ اعضاء بازخوردهای عملکرد خود را به سرعت قبول می کنند.
ـ اعضاء از مسیر اصلی خود که بینش اصلی تیم است، منحرف نمی شوند.
● آفات کار گروهی
برخی از مهم ترین آفات کار گروهی شامل بی اعتمادی اعضای تیم، عدم تعهد، عدم مسوولیت پذیری و عدم توجه به اهداف گروه است.
بی اعتمادی یکی از مهم ترین موانع کار گروهی است. اعتماد، نقطه ثقل تمام تیم های کارا و یکپارچه است و کار جمعی بدون اعتماد، شعاری بیش نیست. اعضای گروه های بی اعتماد ضعف ها و لغزش های خود را از یکدیگر پنهان می کنند، از یاری دادن به یکدیگر اکراه دارند و معمولا نسبت به موفقیت دیگران حسد می ورزند و برای پرهیز از گردهمایی و جلسه های کاری بهانه می تراشند.
▪ عدم تعهد: لازمه تعهد اعضای گروه، دخالت دادن آنان در فرآیند تصمیم گیری است. فضای تصمیم گیری در گروه باید به نحوی باشد که همه اعضاء به راحتی نظر مخالف خود را بیان کنند. در واقع اعضای گروه با برداشتن گام هایی برای مشارکت بیشتر اعضاء در تصمیم گیری و بیان رای و نظرشان و پرهیز از برخوردهای سیاسی گونه، تعهد اعضاء را تقویت می کنند.
▪ عدم مسوولیت پذیری: در گروه های کاری، اعضایی که تعهدی در خود نسبت به گروه و فعالیت های آن احساس نمی کنند، مسوولیت فعالیت ها را نیز برعهده نمی گیرند. در این میان نیز برخی از اعضاء بویژه آنهایی که باهم صمیمی ترند گاه در مسوولیت خواستن از یکدیگر طفره می روند چراکه واهمه دارند این امر بر روابط دوستانه آنها تاثیر منفی بگذارد.
▪ بی توجهی به اهداف گروه: شاید بتوان گفت بدترین آفتی که اعضای یک گروه به آن دچار می شوند، توجه هریک از اعضاء به اهدافی غیر از اهداف گروه است.
در اینجا افراد حفظ مقام، جایگاه و منافع خود را بر منافع و اهداف تیم ترجیح می دهند.
● راهکارهای عملی تقویت روحیه گروه پذیری
▪ بستر فرهنگی لازم را برای کارگروه فراهم کنید: برای ایجاد بستر مناسب جهت ترویج مشارکت صحیح و منطقی بایستی پیشفرض های نادرست در مورد مشارکت از بین برود.
▪ زمینه پیوستن فرد را به گروه تقویت کنید : یکی از راه های تقویت مشارکت این است که زمینه های پیوستن فرد در گروه فراهم شود، چرا که معمولا افراد با توجیهات و دلایل مختلفی به گروه روی می آورند که مزایای اقتصادی و مالی، ارضای نیازهای اجتماعی و کسب تشخیص فردی از آن جمله می باشد.
▪ گروه های کاری کارساز به وجود آورید: از طریق تشکیل گروه های کاری کارساز می توان بذر مشارکت را در سازمان کاشت و بارور نمود، یعنی با تشکیل این گروه ها پس از مدتی کل سازمان همبسته و هماهنگ می شوند.
▪ مشورت را به عنوان یک ارزش تلقی کنید: مشورت کردن زمینه لازم برای کار گروهی را فراهم می کند. وقتی در کارها و تصمیم گیری های مختلف با افراد مختلف مشورت شود این امر به صورت یک عادت پسندیده درمی آید.
▪ بسترهای لازم روحیه جمعی را فراهم کنید: انجام هر کاری نیازمند فراهم کردن مقدماتی است و به اصطلاح بایستی بستر آن فراهم شود. مشارکت نیز از این قاعده مستثنی نیست و بایستی برای درونی شدن با زمینه مناسبی شروع شود.
▪ برای کار گروهی پاداش در نظر بگیرید: برای تقویت روحیه گروه پذیری بهتر است از پاداش ها (اعم از درونی و بیرونی) استفاده کنیم. پاداش های درونی شامل آزادی عمل بیشتر و کار دلخواه تر و پاداش های بیرونی شامل پاداش های نقدی و فیزیکی است.
منبع خبر: معصومه اسدی - روزنامه جام جم
۲۸ مهر ۱۳۸۹ ساعت ۹:۳۹:۴۶ قبل از ظهر