یکی از موسسان و ريیس شرکت معروف نایکی، فیلیپ‌هامپسون نایت با ثروت 2/8 میلیاردی خود در حال حاضر پنجاه و دومین فرد ثروتمند دنیا محسوب می‌شود. وی در سال 2004 از مقام مدیریت ارشد اجرایی شرکت استعفا داد؛ اما در پست ریاست شرکت باقی ماند.
فیل نایت، متولد 24 فوریه سال 1938 در پورتلند اورگان فرزند یک حقوقدان و ناشر روزنامه بود. نایت به دبیرستان کلولند در پورتلند رفت و سپس برای تحصیل به دانشگاه اورگان در یوجن رفت و در آن جا به عضویت انجمن اخوت فی گاما دلتا در آمد و در سال 1959 یک درجه روزنامه‌نگاری دریافت کرد.
نایت درست پس از فارغ‌التحصیلی از اورگان به ارتش رفت و به مدت یک سال در آن جا به شکل فعال و 7 سال به شکل رزرو به خدمت مشغول شد. اورگان پس از یک سال خدمت فعال در ارتش، به مدرسه تجارت استنفورد رفت، در دوران تحصیل و در کلاس کسب و کار فرانک شالنبرگ به عشق دیگری در زندگی‌اش جدای از ورزش پی برد. او فهمید که یک کارآفرین است. اورگان در مقاله‌ای در مجله استنفورد چنین می‌گوید: «این کلاس جرقه‌ای در ذهن من زد... شالنبرگ نوع شخصیت افرادی که کارآفرین بودند را توصیف کرد و من متوجه شدم که او در مورد من حرف می‌زد. من به خودم می‌گفتم: این واقعا کاری است که من می‌خواهم انجام دهم.» نایت در این کلاس می‌بایست یک برنامه کسب و کار طراحی می‌کرد. او در آن سال‌ها مقاله ای نوشت که دروازه ورود او به سمت فروش کفش‌های دوندگی بود. فیلیپ نایت در سال 1962 با مدرک MBA از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد. او پس از فارغ‌التحصیلی به سفری دور دنیا رفت و در نوامبر سال 1962 در شهر کوب ژاپن توقف کرد و آن جا بود که با برند تایگر برای کفش‌های دوندگی که توسط شرکت اونیتسوکا در کوب ساخته می‌شدند، آشنا شد. نایت که از کیفیت بالا و قیمت پایین این کفش‌ها شگفت زده شده بود موفق شد تماسی با آقای اونیتسوکا گرفته و با او قرار ملاقاتی بگذارد. نایت در انتهای این قرار ملاقات توانست حق توزیع کفش‌های دوندگی تایگر را برای فروش در غرب ایالات متحده آمریکا دریافت کند.
حدود یک سال طول کشید تا نخستین نمونه‌های تایگر برای نایت فرستاده شوند. او طی این زمان در یک شرکت در پورتلند اورگان به عنوان حسابدار مشغول به کار شد و زمانی که محموله نمونه کفش‌ها را دریافت کرد، دو جفت از آنها را با این امید که بتواند آنها را به فروش برساند برای بیل بوئرمن در یوجن فرستاد تا تایید او را بگیرد. بوئرمن در کمال شگفتی نایت نه تنها از کفش‌های تایگر سفارش داد، بلکه به او پیشنهاد شراکت داد تا چندین ایده طراحی برای کفش‌های دوندگی بهتری را ارائه کند. نایت و بوئرمن نهایتا در 25 ژانویه 1964 شراکت خود را با تاسیس شرکت لوازم ورزشی روبان آبی که بعدها منشا خلق «نایکی» شد، آغاز کردند. تا سال 1969 نایت با فروش اولیه خوب این محصولات توانست شغل حسابداری خود را رها کرده و به شکل تمام وقت برای شرکت روبان آبی مشغول به کار شد.
پس از فروش خوب محصولات تايگر، بوئرمن به فکر بهبود طراحي کفش‌هاي تايگر و تطبيق آن با سلايق آمريکايي افتاد. او شروع به طراحي مجدد شکل کفش‌هاي تايگر کرد و اتفاقا استقبال زيادي نيز از طراحي جديد شد. به موازات اين عمل، نايت نيز به بازاريابي بيشتر و گسترده‌تر پرداخت و سعي کرد تا کفش‌هاي خود را در مناطق و کشورهاي ديگر بفروشد که در اين امر نیز موفق بود. او از مدير فروش شرکت، جف جانسون که در امر فروش و بازاريابي بسيار فعال بود، کمک گرفت. جانسون توانست تعداد زيادي از کفش‌هاي اين شرکت را به دبيرستاني‌ها و جوانان آمريکايي بفروشد. جف جانسون که یکی از دوستان نایت نیز بود، نام نایکی را پیشنهاد کرد که نامي يوناني است و به معني الهه «پيروزي» در يونان شناخته مي‌شود. لوگوي مربوطه که یکی از قدرتمندترین لوگو‌ها در جهان است، توسط کارولين ديويدسون (که آن زمان دانشجوي رشته گرافيک دانشگاه هنر پورتلند بود) به قيمت بسيار پايين 35 دلار طراحي شد که منظور از آن، بال‌هاي الهه پيروزي بود.
استراتژی بازاریابی نایت بسیار ساده بود. او به جای اتکا بر تبلیغات و پخش آگهی، از ورزشکاران مشهور می‌خواست با پوشیدن کفش‌های شرکت، مهر تاییدی بر آن بزنند.
سهام شرکت در سال 1980 به شکل عمومی در بازار سهام عرضه شد. در سال 1986 سود شرکت نايکي از يک ميليارد دلار فراتر رفت. با پيشرفت اين شرکت، مسوولان آن به فکر گسترده کردن محصولات و شعب آن در سراسر جهان افتادند و سعي کردند تمام وسايل و پوشاک ورزشي مربوط به ورزش‌هاي پرطرفدار نظير بسکتبال و فوتبال را توليد کنند.
اکنون كمپاني نايكي يكي از معروف‌ترين و بزرگ‌ترين شركت‌هاي توليد‌كننده لوازم ورزشي است و در سال گذشته ميلادي به فروش بالاي 19 ميليارد دلار دست يافت. لباس‌هاي تيم‌هاي بزرگي مانند منچستريونايتد، بارسلونا، آرسنال، اينترميلان، وردربرمن و ... را نيز نايکي تهيه مي‌کند.
نایت تاکنون میلیون‌ها دلار از ثروت خود را به مدارس و دانشگاه‌ها اهدا کرده است. وی بیشترین مبلغ هدیه در تاریخ را در سال 2006 به دانشگاه استنفورد اهدا کرد. گفته می‌شود او بیش از 230 میلیون دلار به دانشگاه اورگان کمک مالی کرده است. نایت ازدواج کرده و سه فرزند دارد.
الهام جوادی
philip hampson knight
- مقالات مرتبط: